رفتار ذخیره ای و حساسیت به خشکی بذرهای افرا کرکو (Acer monspessulanum)

افرا کرکو یکی از گونه های مهم جنس افرا (Aceraceae) است که کمبود زادآوری طبیعی در رویشگاه های طبیعی و مشکلات ناشی از خشکسالی، آفات و عدم وجود اطلاعات کافی باعث شده که این گونه در ایران در معرض خطر انقراض قرار بگیرد. در آزمایشی با هدف شناخت رفتار ذخیره ای بذرهای افرا کرکو، حساسیت به خشکی و اثر رطوبت داخلی بذر بر صفات جوانه زنی و خصوصیات اولیه بذر و نو نهال های افرا کرکو مطالعه گردید. در این تحقیق 2700 عدد بذر سالم و رسیده درختان افرا کرکو در منطقه دره ذرین گل واقع در 17 کیلومتری جنوب شرقی شهرستان علی آباد استان گلستان در اواخر مرداد ماه 1389 رد دامنه ارتفاعی 500 تا 1100 متر از سطح دریا و با رطوبت اولیه 46 درصد جمع آوری شد و سپس برای تشکیل 9 سطح رطوبتی شامل رطوبت 45 (شاهد) و 40 و 35 و 30 و 25 و 20 و 15 و 10 و 5 درصد ( 300 عدد بذر برای هر سطح رطوبتی) حداکثر به مدت 3 روز د رمجاورت ماده رطوبت گیر Silica gel و در دمای 25 درجه سانتیگراد قرار گرفتند. پس از 24 ساعت آبنوشی با استفاده از طرح فاکتوریل کاملا تصادفی با 4 تکرار به مدت 30 روز در ژرمیناتور ( دمای 20 تا 22 درجه سانتیگراد ، روطبت 60 درصد، 8 ساعت روشنایی و 16 ساعت تاریکی) کاشته شدند و بذور جوانه زده هر روز شمارش گردید. نتایج نشان داد بذرهای افرا کرکو دارای رفتار ذخیره ای حدواسط هستند. حد آستانه، حد بحرانی و حد کشنده رطوبت داخلی بذر این گونه به ترتیب 40 و 20 و 5 درصد می باشد همچنین با کاهش رطوبت داخلی، صفات جوانه زنی بذر ( ظرفیت حیاتی، سرعت، ارزش، انرژی و درصد جوانه زنی و شاخص بنیه بذر) و خصوصیات اولیه نو نهال های افرا کرکو ( وزن خشک ساقه چه، وزن خشک ریشه چه و طول گیاه چه) کاهش یافت.

کلیدواژه ها:

ارزش جوانه زنی ، افرا کرکو ، بنیه بذر ، درصد جوانه زنی ، ظرفیت حیاتی