ژئوشیمی زیستمحیطی عناصر سمی در خاکهای اطراف معدن رگهای مس - طلا چهار گنبد، سیرجان

در محدوده معدنی مس چهارگنبد تودههای نفوذی دیوریت پورفیری سبب دگرگونی مجاورتی ضعیفی شده اند و فعالیت محلولهای گرمابی باعث کانهزایی کالکوپیریت و مقادیر فرعی از اسفالریت و گالن شده است که درمحل تقاطع دو گسل، کانهزایی شدیدتر میباشد. در خاکهای طبیعی منطقه، افزودگی نسبت به متوسط عناصر در خاکهای جهانی، برای نقره 1/62 آرسنیک2/5 بیسموت 1/34 ، کبالت 1/87 مس 3/24 آهن 1/02 منگنز1/77 سرب 1/02 گوگرد 3089/88 آنتیموان 3/82 تالیم 1/06 وانادیوم 1/05 وروی 1/18 میباشد. در خاکهای تشکیل شده روی گوسانهای منطقه، افزودگی نسبت به متوسط عناصر در خاکهای جهانی، برای نقره 2/9 آرسنیک 5/5 بیسموت 7/03 کبالت 2/75 مس 14/16 منگنز5 مولیبدن 2/21 سرب 1/04 گوگرد 4039/29 آنتیوان 4/35 تالیم 1/22 ووانادیوم 1/27 میباشد. در خاکهای تشکیل شده روی دگرسانیهای فیلیک، عناصر آرسنیک 1/07 مس 7/5 منگنز2/58 گوگرد17300 آنتیموان 3/0 وتالمی 1/71 برابر نسبت به مقادیر عناصر در خاکهای جهانی افزودگی نشان میدهند. در نمونههای خاک معدنکاری، افزودگی نسبت به متوسط عناصر در خاکهای جهانی، برای عناصر نقره 3/2 آرسنیک 2/86 بیسموت 11/25 کبالت 10/14 مس 136/91 آهن 1/75 مولیبدن 2/45 گوگرد 408514/29 آنتیموان 4/0 سلنیم 2/94 میباشد. غنی شدگی عناصر نقره، آرسنیک، بیسموت، کبالت، مس، آهن، منگنز، مولیبدن، گوگرد، آنتیموان و سلنیم در خاکهای معدن کاری ناشی از فعالیتهای کانسارسازی در منطقه وغنیشدگی عناصر نقره، آرسنیک، بیسموت، کبالت، مس، آهن، منگنز، سرب، گوگرد، آنتیموان و تالیم، وانادیوم و روی در خاکهای طبیعی منطقه ناشی از سنگ مادر آتشفشانی این خاکها و همچنین آلودگیهای انسانزادناشی از معدنکاری و کارخانه تغلیظ میباشد. در نمونههای خاک روی دگرسانی فیلیک تنها عناصر آرسنیک،آنتیموان، تالیم، منگنز، مس و گوگرد غنی شدگی نشان می دهند که حضور آرسنیک، آنتیموان و تالیم به دلیل انحلالپذیری کم در محیط اسیدی و وجود کانیهای سولفوسالتی میباشد. حضور مس و گوگرد می تواندناشی از تشکیل کانیهای سولفاتی مس و یا بقایای کانیهای سولفیدی باشد.

کلیدواژه ها:

چهارگنبد ، ژئوشیمی ، آلودگی ، عناصر سمی