ارزیابی شباهت به گزینه ایده آل (TOPSIS) ابزاری برای اولویت بندی در تعیین محل مناسب دفن پسماندهای خطرناک مرجع در ایران مرکزی

انتخاب و تعیین محل مناسب دفن پسماندهای خطرناک بدلیل تأثیرات زیست محیطی و از لحاظ بیولوژیکی، اکولوژیکی و همچنین اقتصادی که در منطقه خواهد داشت بسیار حساس است و احتیاج به برنامه ریزی و مدیریت صحیح دارد. هر چند تعیین و ارزیابی یک مکان مناسب نسبت به مکانهای دیگر وظیفه ای دشوار می باشد، اما روش های مختلفی از جمله استفاده از مدل های ریاضی، الگوریتم های اکتشافی و روش های متفاوت تصمیم گیری چندمعیاره (MCDM) برای رسیدن به این هدف وجود دارد. از میان این روش ها، روش ارزیابی شباهت به گزینه ایده آل (TOPSIS) به دلیل پشتوانه ریاضی قوی، سادگی، سرعت مناسب و در نظر گرفتن فاصله ی یک گزینه از نقطه ی ایده آل مثبت و منفی بسیار کاربردی و حائز اهمیت است. در این مطالعه ضمن معرفی روش TAPSIS، چهار پهنه منتخب جهت دفن پسماندهای خطرناک با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) و همچنین بازدید میدانی در منطقه ای به وسعت 10000 کیلومترمربع واقع در ایران مرکزی در مطالعات پیشین، با بهره گرفتن از روش TAPSIS و در نظر گرفتن فاکتورهای اختصاصات زمین شناسی (جنس سنگ بستر، شیب، ریخت شناسی، ساختار زمین شناسی، بافت خاک)، اختصاصات اقتصادی (دسترسی به خطوط اصلی و فرعی و خطوط انتقال نیرو، کاربری اراضی در حال و آینده، هزینه تسطیح، هزینه جلوگیری از پیشروی ماسه بادی)، اختصاصات زیست محیطی (پوشش گیاهی، فاصله از آبراهه ها، فاصله از مراکز شهری و روستایی) در منطقه، مورد ارزیابی قرار گرفته و در نهایت یک پهنه مستعدتر برای دفن پسماندهای خطرناک از میان چهار پهنه منتخب تعیین گردیده است.

کلیدواژه ها:

روش شباهت به گزینه ایده آل (TOPSIS) ، پسماندهای خطرناک ، تصمیم گیری چند معیاره (MCDM)