نقش معنویت ومعماری قدسی در سازماندهی شهرهای اسلامی

معنویت کم رنگ و هویت گمشده در کالبد و سیمای شهر، ما را بر آن میدارد با اندکی تفکر به عناصری که در این زمان از کوی و کوچه هایمان رخت بربسته اند و یا حداقل بسیار کم جلوه شدهاند از خود بپرسیم که این شاهکارهای معماری ایران در جایی دیگر ساخته شده و یا به وسیله کسانی غیر ایرانی برپا گشته اند که با ما چنین بیگانه اند. معماری، چه به صورت خانه یا سرپناه و چه به شکل اماکن تفریحی، اداری و... نقشی بیواسطه بر روح انسانها داشته و همچون لباس دومی بر کالبدآدمیان است.اگر ماهیت این معماری بر اساس ساحت وجودی امر قدسی و هنر معنوی باشد، بازتاب آن آرامش و آسایش روحی و جسمی افراد استفاده کننده از آن فضاهاست. معماری غربی جایگزین معماری اسلامی شده است به طوری که ما از معماری گذشته خود دور شده ایم و دل خوشیم به معماری و آثار گذشته پیشینیانمان و تلاش چندانی برای احیای معماری گذشته نکرده ایم و متاسفانه کشورهای غربی از این غفلت ما استفاده کرده اند و با ایده های غربی تفکر را از ما گرفته اند و به مهندسین کشورهای اسلامی ومخصوصا ایرانی چنان القا کرده اند که معماری اسلامی دیگر جایگاهی در معماری مدرن ندارد و ما باید پشت سر آنها حرکت کنیم. در این مقاله کوشیده شد تا به بررسی نقش و جایگاه معماری قدسی به عنوان هنری معنوی در جامعه، پرداخته شود. هنر به صورت عام و معماری به صورت خاص، بیگمان نقش ویژه و گسترده ای در زندگی جوامع انسانی بازی میکند و وظیفهی ماست که با خود باوری وایمان به داشته های معماری خود در پی حقیقت معنایی و باطنی آنها باشیم. وبدانیم که حتی بدون نفی ارزشهای جامعه و بدون نفی هویت حاکم بر بافت جامعه، میتوان معیارها یا الگوهایی اسلامی را به جامعه نشان داد. در این پژوهش، ضمن درک این هشدار جدی، تلاش خواهد شد تا با مددگرفتن از معماری قدسی و شناخت کامل و جامع از آن، به رفع کاستیهای موجود پرداخته و با ارایه ی راهکارها، مسیری روشن به سوی تعالی و معنویت در معماری ایران زمین هرچه بیشتر هموار گردد .

کلیدواژه ها:

فضاهای قدسی ، هنر معنوی ، معماری قدسی ، معنویت ، هویت اسلامی