تعیین ترکیب شیمیایی، قابلیت هضم و انرژی قابل متابولیسم ماشک (Vicia sativa) در تغذیه گوسفند

ابتدا 30 نمونه ماشک از شهرهای اردبیل، گرمی و مشکین شهر جمع آوری و جهت اندازه گیری ماده خشک، پروتئین خام، خاکستر، الیاف خام، چربی خام، کلسیم، فسفر، انرژی خام، دیواره سلولی، دیواره سلولی بدون همی سلولز، نشاسته و قند های محلول به آزمایشگاه ارسال شد . با استفاده از چهار راس گوسفند نر مغانی قابلیت هضم ماشک بر اساس روش جمع آوری مدفوع ( In vivo) و با استفاده از مایع شکمبه آنها قابلیت هضم ماده خشک، قابلیت هضم ماده آلی و قابلیت هضم ماده آلی در ماده خشک بر اساس روش آزمایشگاهی (In vitro ) تعیین شد . میزان تجزیه پذیری ماده خشک و پروتئین خام این ماده خوراکی بر اساس روش AFRC (1992) مورد بررسی قرار گرفت. نتایح بدست آمده نشان داد که ماشک دارای 88/2 درصد ماده خشک، 31/5 درصد پروتئین خام 6/4 درصد الیاف خام، 16/5 درصد دیواره سلولی، 5/6 درصد دیواره سلولی بدون همی سلولز ، 3/2 درصد خاکستر خام، 0/5 درصد چربی خام، 0/6 درصد کلسیم، 0/48 درصد فسفر و 29/61 درصد نشاسته و 5/78 درصد قندهای محلول می باشد . قابلیت هضم پروتئین خام، قابلیت هضم الیاف خام، قابلیت هضم چربی خام و قابلیت هضم عصاره عاری از ازت و مقادیر کل مواد مغذی قابل هضم، انرژی قابل هضم و انرژی قابل متابولیسم برآورد شده بر اساس معادلات جداول استاندارد غذایی NRC (1985) به ترتیب برابر 87 درصد، 75 درصد، 96 درصد، 85 درصد، 3/96 مگاکالری و 3/25 مگاکالری در کیلوگرم ماده خشک بود . قابلیت هضم ماده خشک، ماده آلی و ماده آلی در ماده خشک و انرژی قابل متابولیسم برآورد شده بر اساس معادلات AFRC (1995) به ترتیب 89/2 ، 85/2 ، 88/2 ، 85/3 و 3/31 مگا کالری در کیلوگرم ماده خشک بود . مقادیرتجزیه پذیری موثر ماده خشک ماشک در میزان عبور 0/02 ، 0/05 و 0/08 به ترتیب 80 ، 67/3 و 59/8 درصد و تجزیه پذیری موثر پروتئین خام آن به ترتیب 85/4 ، 72/9 و 65/2 درصد بود . بنابراین با توجه به نتایج بدست آمده به نظر می رسد ماشک به عنوان یک ماده خوراکی حاوی پروتئین و انرژی و قابلیت هضم مناسب می تواند بخوبی در تغذیه گوسفندان داشتی، شیری و پرواری مورد استفاده قرار گیرد.

کلیدواژه ها:

ماشک ، ترکیبات شیمیایی ، انرژی قابل متابولیسم ، تجزیه پذیری ، قابلیت هضم ، تغذیه گوسفند