نقش کاریز در ساختار مانگاههای فلات مرکزی ایران

محل انتشار: همایش ملی قنات
سال انتشار: 1383
نوع سند: مقاله کنفرانسی
زبان: فارسی
مشاهده: 394

نسخه کامل این مقاله ارائه نشده است و در دسترس نمی باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

SNCGO01_129

تاریخ نمایه سازی: 25 فروردین 1394

چکیده مقاله:

فلات مرکزی ایران یکی از کهن ترین مانگاههای شناخته شده بشر بوده و با اینکه سخت ترین شرایط زیست در بخشهای از سرزمین حاکم است مردمان ان توانسته اند با درکی اسطوره ای از هستی در انقلابی شگرف ساختار پیچیده اجتماعی خود را بر پایه شناخت ، پذیرش و بهره گیری توام با احترام از طبیعت سامان بخشد. یکی از دستاوردهای این انقلاب مدیریت معطوف به روشهای تحصیل و بهره گیری از منابع آب بالاخص تکنیک کاریز بوده است با مطالعه در ساختار این پدیده به این نتیجه می رسیم که کاریز تنها می تواند در جامعه ای با مدیریت منسجم ، نظام طبقاتی شکل یافته، نظام کشاورزی و آبیاری هماهنگ و دارای بینش ویژه نسبت به زمین ، نور و آب شکل بگیرد. شکل گیری کاریز تاثیر متقابلی بر بستر خود نگرش جامعه ، نوع مدیریت و ساختار اجتماعی ، روابط انسانی و کالبد فضایی زیستی ، چه در شهر و چه باغها و کشت زارها و طبیعت پیرامون نهاده است از بررسی تاثیر متقابل کاریز و فضای پیرامون به شکل اخص بر تاثیر کاریز به شکل گیری فضاهای شهری خواهیم رسید. استخوان بندی شهرهای فلات مرکزی ایران کاملا بر مبنای منابع آب به ویژه کاریز بوده است ، بازارها ، گذرها، معابر، راسته های اصلی ، سلسله مراتب دسترسی حتی اجزا و عناصر شهری همچون مساجد، حمام ها ، برج ها و باروها و خندق ها ، دروازه ها، کاروانسراها، و خانه ها حتی در جزئیات معماری همه و همه متاثر از ویژگی های این روش دسترسی آب بوده است.

نویسندگان

ساسان نوروزی

کارشناس ارشد مرمت بناها و بافت های تاریخی