مطالعه ایی در چگونگی و چرایی قشربندی جامعه ایران مورد مطالعه: مطالعه ساختار قشربندی اجتماعی ایران در دوره پهلوی و جمهوری اسلامی (1380-1320)

در مقاله حاضر تحولات قشربندی جامعه ایران از دوره پهلوی دوم تا سال 1380 را مورد بررسی قرار میدهیم. به این منظور رویکردهای توسعه ای که از زمان رضا شاه ایجاد و در زمان محمد رضا شاه پهلویپیگیری گردید را مطمح نظر قرار داده و تغییرات تبعی ملازم با آن را در قشربندی جامعه برجسته مینماییم. در این بررسی مشخص می گردد که دو تغییر اساسی از دهه 1320 به بعد یکی مدرنیزاسیونپهلوی که توسط برنامه های پنج ساله و با درآمدهای حاصله از فروش نفت میسر گشت و دیگری اصلاحاتارضی که ساختار شهر و روستاهای ایران را دگرگون ساخت و این دو باهم اقتصاد ایران را در راستای منافعسرمایه داری جهانی قرار دادند، نظام قشربندی جامعه را دستخوش تغییرات اساسی نمود.رویدادهای پس از انقلاب اسلامی در دو دهه مورد بررسی قرار می گیرد. دوره نخست تا سال 1365 دورهدرون تابی و گسست از مناسبات سرمایه دارانه می باشد و به تبع آن تغییرات اساسی در ساختار قشربندیبه خصوص در اقشار بالای جامعه و پرولتازدایی نیروی کار را به همراه دارد. دهه دوم تا سال 1380 دورهبازسازی و آزاد سازی اقتصادی و احیای مجدد مناسبات سرمایه دارانه می باشد که دهقان زدایی وپرولتاریای شدن نیروی کار نتیجه این رویکرد می باشد.

کلیدواژه ها:

قشربندی ، انقلاب سفید ، برنامه توسعه پنج ساله ، انقلاب ، درون تابی ، برون تابی