بررسی اثر مواد آلی از منابع مختلف بر خواص شیمیایی خاک و عملکرد محصول

به دلیل کمی باران، تبخیر زیاد و بالا بودن میزان درجه حرارت سالیانه دراستان یزد امکان تشکیل مواد الی به طور طبیعی درخاکهای مذکور ضعیف و بسیارناچیز می باشد. از طرفی با توجه به عدم رعایت صحیح تناوب زراعی، جمع آوری بقایای گیاهی و تعلیف احشام، مواد آلی اکثر زمینهای زراعی این مناطق با گذشت زمان و روز به روز فقیرتر می گردد. مواد آلی بعلت اثرات سازنده ای که بر خصوصیات فیزیکی و شیمیایی و حاصلخیزی خاک دارند، بعنوان یکی از ارکان حاصلخیزی خاک شناخته شده اند (1). افزایش مواد آلی در خاکهای زراعی علاوه بر بهبود خصوصیات فیزیکوشیمیایی، حلالیت فسفر و برخی از عناصر کم مصرف را افزایش می دهد. بنابراین برای کشاورزی پایدار و حفظ کشاورزی برای نسل آینده مواد آلی خاک بهره نحوی که بایستی افزایش یابد (2). در اصلاح خاکهای اهکی سدیم کارایی انتقال سدیم با استفاده از ماده آلی در دو قطعه بدون کشت و کشت شده نباتات اصلاح کننده مورد بررسی قرار گرفته و سه مکانیزم مخلتف در افزایش غلظت Co2 اتمسفر خاک و درنتیجه تسریع اصلاح خاک بیان شده است. بدین صورت که با تنفس ریشه گیاهان و تجزیه مواد آلی Co2 تولید شده که با حل شدن آن در آب تولید اسید کربنیک می کند، اسید تولید شده با کاهش pH خاک باعث افزایش حلالیت کانیهای کربنات کلسیم و آهک شده و غلظت Ca2+ در محلول خاک افزایش می یابد (4). مطالعه تاثیر اکسیدهای آهن و آلومینیوم و مواد آلی بر روی هماوری و پراکنش خاکهای خشک نشان می دهد که انتقال اکسیدهای بی شکل و کریستالی باعث پراکنش رس میشود، در حالیکه انتقال مواد آلی در خاک پراکنش رس راکاهش می دهد (3).