بررسی نقش فرم های رویشی گیاهی در تولید رواناب و رسوب در اراضی مرتعی

خاک یکی از مهمترین منابع طبیعی یک کشور بوده که تمام نیازمندی - های انسان و دام از آن فراهم می گردد که متأسفانه دائماً در معرض تجاوز و دگرگونی های عوامل انسانی و عناصر طبیعی بخصوص آب و باد قرار می گیرد . مطالعات انجام شده در نقاط مختلف جهان نشان می دهد که پوشش گیاهی در اثر فرآیند گیرش به وسیله برگها، موجب کاهش انرژی جنبشی قطرات باران شده و از برخورد مستقیم قطرات باران به سطح خاک و در نتیجه از شدت فرسایندگی آن می کاهد . هدف از این تحقیق، تعیین مناسبترین فرمهای رویشی گیاهان برای حفاظت خاک بود . از سه تیپ پوشش گیاهی مطالعه شده، بیشترین فرسایش خاک مربوط به خاکهای تحت پوشش بوته، بعد درختان و کمترین فرسایش پذیری در گراسها بود (8) گراسها رواناب را بیشتر از پهن برگان علفی یا بوته ایها کاهش می دهند (10) رفاهی (1375) چنین بیان نمود که یک خاک پوشیده از پوشش گیاهی متراکم، حداکثر مقاومت را در برابر جریان آب دارد (4) لانگ (2000) اشاره نمود حداقل 70 درصد پوشش برای حداکثر نفوذ بارندگی و حداقل تلفات رسوب و مواد مغذی همراه نیاز است (3) متین و اخباری (1381) چنین بیان نمود ندکه رواناب و رسوب در مناطق نیمه خشک بیشتر تابع مقدارو دوام بارندگی می باشد (6) رییسیان و اسدی (1382) اشاره نمود که مناطقی با خصوصیات مشابه منطقه مورد مطالعه، پوشش گیاهی تا 15 درصد، مشکلی از نظر ایجاد فرسایش و رسوب نخواهد داشت (5) نبیی و قدوسی (1381) به این نتیجه رسیدند که شدت بارندگی عامل اصلی در تولید رواناب و رسوب در مناطق مارنی است (7) آریانمهر و باقرنژاد (1380) به این نتیجه رسیده اند که پوشش گیاهی ارتفاعات، مهمترین مانع در برابر حرکت آب شناخته شد (1) اسکندری و همکاران (1381) گزارش دادند که شدت بارندگی کوتاه مدت یکی از عوامل مهم در چگونگی ایجاد رواناب و تولید رسوب در اراضی می - باشد (2) پاکر (1951) ، مارستون 1952 ، اوسبورن (1953) رایت و همکاران (1976) معتقدند که برای جلوگیری از ایجاد رواناب، پوشش گیاهی به میزان 65 تا 70 درصد در هرنوع تیپ گیاهی برآورد شده است (9) زاشار (1970) گزارش داد برداشت خاک تحت زراعت گیاهان شبدر نازک در شیب 15 درجه، چاودار با شیب 14 درجه و گندم با شیب 8 درجه به ترتیب برابر 14/4 ، 10/4 و 21/7 متر مکعب بر هکتار شده است . ( 11 )