تمایزهای بنیادین مسئولیت اخلاقی و حقوقی در حوزه ضمان قهری

سال انتشار: 1391
نوع سند: مقاله کنفرانسی
زبان: فارسی
مشاهده: 1,191

متن کامل این مقاله منتشر نشده است و فقط به صورت چکیده یا چکیده مبسوط در پایگاه موجود می باشد.
توضیح: معمولا کلیه مقالاتی که کمتر از ۵ صفحه باشند در پایگاه سیویلیکا اصل مقاله (فول تکست) محسوب نمی شوند و فقط کاربران عضو بدون کسر اعتبار می توانند فایل آنها را دریافت نمایند.

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

SUHRAWARDI03_038

تاریخ نمایه سازی: 26 فروردین 1392

چکیده مقاله:

ناروایی ورود خسارت به دیگران و مسئولیت ناشی از آن ، امری است که هم دراخلاق و هم در حقوق موضوعه مورد تایید و تاکید است. همین نکته گاه باعث اختلاط مرز میان مسئولیت اخلاقی و مسئولیت قهری اشخاص است . چندشاخص مهم برای بازشناسی میان آنها کافی به نظر می رسد : نخست اینکه معیارهای اخلاقی، معیارهایی شخصی و درونی اند. ممکن است رفتاری واحد ازدیدگاه افراد مختلف، پسندیده یا ناپسند باشند. در حالی که مسئولیت حقوقی،مبتنی بر معیاری نوعی و بیرونی است. آنچه عرفاً خسارت آمیز باشد، باعث مسئولیت حقوقی است و قضاوت عامل، تأثیری در مسئولیت یا برائت وی ندارد .دیگر اینکه، حقوق، تنها برای اعمالی ضمانت اجرا تعیین می کند که دارای ضرری خارجی باشند. به عبارت دیگر حقوق، نتیجه محور است . وجود رفتارهایی بی نهایت ناپسند و مذموم که باعث خسارتی به فرد یا جامعه نشوند، مسئولیتی در پینخواهند داشت و بالعکس، گاه، رفتارهایی هر چند عادی، اما زیان آور باعث مسئولیتند، اما اخلاق، ضرورتاً به زیان خارجی نمی اندیشد و فعل ناپسند را حتی بدون حصول نتیجه خسارت آمیز باعث مسئولیت می داند . ابتنای اخلاق برمسئولیت محض رفتار ناپسند به حدی است که تنها تدبیر ناروا را نیز برنتافته و شامل مسئولیت می داند. همچنین اخلاق، از دریچه اصلاح فرد به جبران خساراتفرد و جامعه می نگرد، در حالی که حقوق، تأمین منافع فردی و اجتماعی مورد تجاوز را وجهه همت خود می کند. همین تفاوت، باعث می شود نگاه اخلاق ، بهعامل زیان باشد و نگاه حقوق، به زیان دیده ناشی از فعل خسارت آمیز. امری که باعث می شود مسئولیت حقوقی به سمت سببیتی مادی پیش رود که هر چهپیش تر می رود دوگانگی میان این دو حوزه ، عمیق تر می گردد.

نویسندگان

سعید بیگدلی

استادیار دانشگاه زنجان