نابرابری جنسیتی پیامد پروژه های توسعه روستایی سوگیرانه: اثرات و راه کارها

زنان به عنوان نخستین گروهی که به کار کشاورزی پرداختند شناخته شده اند، حدود یک سوم نیروی فعال کشاورزی کشورهای در حال توسعه را تشکیل می دهند، نیرویی عمده برای ایجاد تحول و منبعی بالقوه برای پیشبرد اقتصاد روستا و افزایش هرچه بیشتر نرخ رشد تولید محصولات غذایی هستند، اما همچنان دوسوم از بی سوادان جهان را تشکیل می دهند و کمتر از یک در صد از دارائی های جهان را در اختیار دارند. در این پژوهش که به شیوه مطالعه اسنادی انجام گرفته، پیامدهای برنامه های توسعه بر زنان روستایی تشریح شده است. یافته ها نشان می دهد که برنامه های مذکور اثرات متفاوتی بر زندگی زنان داشته اند. در مواردی مانند افزایش قدرت تاثیرگذاری زنان بر خانواده و کاهش نرخ باروری آنان اثرات این برنامه ها مثبت ارزیابی شده است؛ گاه تاثیر برنامه های توسعه به صورتU شکل می باشد: برای مثال در ابتدا مشارکت زنان در فعالیت های تولیدی را کاهش و سپس افزایش داده اندuشکل)، همچنین نابرابری های جنسیتی در زمینه آموزش های اولیه و ثانویه را در ابتدا افزایش و با گذشت زمان کاهش داده اندu معکوس)؛ اما اغلب اوقات کاهش میزان دسترسی به منابع تولیدی، کاهش میزان امید به زندگی، به حاشیه رفتن، افزایش فقر و بدهکاری، ایجاد مشکلات رفاهی و کاهش کیفیت زندگی زنان روستایی را به دنبال داشته و تاثیر منفی بر وضعیت آن ها گذاشته اند. همچنین درزمینه هایی مانند دسترسی به خدمات ترویجی، تکنولوژی و دارائی ها بر زندگی زنان بی اثر بوده اند. البته باید متذکر شد که تاثیر توسعه بر زنان به وضعیت اقتصادی خانوار، منطقه مورد مطالعه، روابط حاکم بر جامعه، نوع متغیرها، دیدگاه های محققین و رهیافت های مختلف نیز بستگی دارد. بنابراین می توان نتیجه گیری کرد که فرایند توسعه نیاز به برنامه ریزی دقیق و جامع دارد و در برنامه های توسعه روستایی باید تمامی نیروهای فعال یک کشور یا منطقه بویژه زنان روستایی دخالت داشته باشند. لذا در پایان مقاله پیشنهاداتی به منظور ایجاد شرایط مساعد و بهره مندی هرچه بیشتر زنان روستایی از مواهب توسعه و همچنین افزایش اثرات مثبت توسعه بر زنان زحمتکش روستایی، ارائه شده است

کلیدواژه ها:

زنان روستایی ، برنامه های توسعه ، نا برابری ، آموزش ، اشتغال