پهنه بندی اقلیمی استان اردبیل با سیستم اطلاعات جغرافیایی(GIS)

استان اردبیل در شرق فلات آذربایجان با مساحتی معادل 17953 ‏کیلومتر مربع که 1/09 ‏درصد کل مساحت کشور را تشکیل می دهد قرار گرفته و دارای کوهستان و زمین های پست می باشد و این ارتفاعات اقلیم منطقه را تحت تاثیر قرار داده و از نظر آب و هوایی یکی از سردترین مناطق کشور محسوب می شود. ‏هدف کلی تحقیق حاضر پهنه بندی اقلیمی استان اردبیل با روش های مختلف مانند طبقه بندی به روش سنتی، خوشه بندی و تحلیل عاملی است. برای این منظور تعداد 30 ‏ایستگاه سینوپتیکی، کلیماتولوژی و باران سنجی انتخاب گردید. عناصر دما، بارش، باد، تبخیر، رطوبت نسبی، فشار و تابش به صورت جداگانه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند و گسترش و تاثیر هر کدام از آنها در منطقه مشخص گردید و این بررسی ها نشان داد که تمام ایستگاه ها نوسانات قابل توجهی طی دوره ی آماری دارند بطوریکه مثلآ دما در پست ترین ایستگاه ها، بالاترین و در مرتفع ترین ایستگاه ها پایین ترین مقدار را نشان می دهند. ‏در طبقه بندی به روش های سنتی مشاهده گردید که در منطقه از جنوب به شمال درجه ی حرارت افزایش و بارندگی کاهش می یابد. بررسی اقلیم با روش خوشه بندی نشان داد که اقلیم استان را می توان به 3 ‏، 4 ‏و 5 ‏ناحیه تقسیم کرد. در بررسی تحلیل عاملی اقلیم استان ساخته ی 4 ‏عامل است. این عامل ها به ترتیب اهمیت عبارتند از: رطوبت - بارش، دما - تبخیر، حداقل مطلق و تندر می باشد. ‏با وجود اینکه آب و هوای استان از عناصر سینوپتیکی یکنواخت تاثیر می پذیرد ولی هر یک از عناصر اقلیمی در سطح استان تغییرات چشمگیری دارد. عناصر اقلیمی که بیشتر متاثر از شرایط محلی هستند تغییرات بسیار شدیدی دارند. در تحلیل داده هاه ارائه ی نمودارها و ترسیم نقشه ها از نرم افزارهای ArcGisو ArcviewوSpss16ٍو,Excelاستفاده شده است.

کلیدواژه ها:

استان اردبیل ، پهنه بندی اقلیمی ، پهنه بندی سنتی ، تحلیل خوشه ای ، تحلیل عاملی