گورآب های* دستکند شوشتر، خلق نبوغی کارآمد در جهت تامین آب

بشر از دیر باز جهت تامین آب مورد نیاز خود توانسته است طبیعت خشن را در راستای اهدافش مهار نموده و نیاز اولیه اش که همانا رسیدن به آب بوده را مرتفع سازد . شهرستان شوشترکه در منطقه آب وهوایی گرم وخشک واقع گردیده علی رغم وجود رودخانه پر آب کارون و شاخه های آن که منطقه را از نظر تامین آب پوشش می دهند در بسیاری از روستاهای اطراف به ویژه روستاهای حد فاصل بین کوه و دشت و حاشیه جاده های تاریخی و کاروان رو با پدیده کم آبی مواجه بوده که همین امر باعث خلق فضاهایی جهت ذخیره آب گردیده که مسائل اعتقادی و نیاز تامین آب رهگذران خسته و احشام روستایی ، معماران منطقه را برآن داشته تا از حداقل امکانات موجود و شرایط منطقه بیشترین استفاده را برده و تجربیات ساخت فضاهای زیر زمینی دستکند و صخر ه ای زیر خانه های شهر را به حاشیه کوه منتقل و از ماحصل آن تجربیات ، فضایی زیبا و معمارانه به نام گور آب با کاربری ذخیره آب را خلق نمایند . این فضا ها که بدلیل قرار گرفتن در حاشیه روستاها ، می توان آن ها را آب انبارهای روستایی نیز خواند در منطقه با نام گور اُ (goor o) شناخته می شوند که از دو واژه گور+ اُ (آب ) متشکل است که معنای آن محل دفن آب می باشد. این گورابها را در منطقه با نام چاه و یا چاه مال نیز می شناسند و در اطراف بسیاری از روستاهای تاریخی مانند کوه زر ، پرچستان و ماهور شاهد این گونه فضا ها هستیم .به طور کلی در این پژوهش به معرفی گورآبهای صخره ای و دستکند که خاص منطقه شوشتر بوده و از یک نوع معماری بومی پیروی می کند پرداخته شده که در این میان ، چند نمونه موردی جهت بررسی ساختاری و عملکردی برگزیده شده اند .

کلیدواژه ها:

شوشتر ، گورآب ، چاه ، چاه مال ، سی سرا ، معماری دستکند ،