ارائه چارچوبی برای ارزیابی اثرات تخریبی طرح‌های توسعه بر قنات

سال انتشار: 1390
نوع سند: مقاله کنفرانسی
زبان: فارسی
مشاهده: 1,393

فایل این مقاله در 10 صفحه با فرمت PDF و WORD قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

TKWRM01_076

تاریخ نمایه سازی: 18 اسفند 1390

چکیده مقاله:

قنات را بدون شک می‌توان شاهرگ زیستی و اقتصادی قرون متوالی ایران قدیم دانست. قنات تنها یک فناوری دستیابی به منابع آب نیست بلکه میراثی است که حیات اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی بخش عمده‌ای از کشورمان طی چندین هزاره به آن وابسته بوده است. در نیم قرن اخیر، این سازه پایدار، تاب فناوری‌های ناهمساز مانند توسعه شهرنشینی شتاب‌زده و حفر چاه‌های عمیق را نیاورد و دستخوش مصائب و خسارات غیر قابل جبرانی گردید. شهرهای روبه‌رشد نه‌تنها نتوانستند از این منبع سالم و همسو با محیط‌زیست استفاده مناسب ببرند، بلکه خواسته یا ناخواسته شرایط زوال آن را نیز فراهم نمودند. حال پرسشی که مطرح می‌شود این است که چگونه می‌توان همزیستی مسالمت آمیزی بین قنات، بعنوان نماد سنت، و طرح‌های توسعه، بعنوان نماد مدرنیته، ایجاد نمود بگونه‌ای که هر کدام دیگری را مورد تعرض قرار ندهد. در این مقاله، چارچوبی تدوین شده تا بر مبنای آن طرح‌های توسعه تهدید کننده قنات شناسایی شده و شدت اثرات احتمالی کمی-کیفی این طرح‌ها تعیین می‌گردد. در این چارچوب، از یک سو کلیه طرح‌های توسعه‌ای که ممکن است به شکل مستقیم یا غیر مستقیم با قنات تلاقی داشته باشند، شناسایی و دسته بندی شده‌اند (شامل توسعه در بخش‌های: کشاورزی، شهری، صنعت و معدن، منابع آب و همچنین آثار غیر مستقیم ناشی از تحولات فرهنگی- اجتماعی). از سوی دیگر، وضعیت موجود قنات با شناسایی عوامل داخلی (شامل نقاط ضعف و قوت) و عوامل خارجی (شامل فرصت‌ها و تهدیدها) بروش تحلیل SWOT تحلیل گردیده و وزن تاثیر هر یک از این عوامل مشخص می‌گردد. در نهایت با در دست داشتن شدت تاثیر هر عامل موثر، کارشناسان می‌توانند با استفاده از تجزیه تحلیل آن‌ها و بکارگیری قضاوت مهندسی خود، راهکارهای سازه‌ای و غیرسازه‌ای را برای به‌حداقل رساندن اثرات مخرب طرح‌های توسعه بر قنات ارائه دهند. چارچوب ارائه شده در این تحقیق، با اصلاحاتی جزیی برای ارزیابی اثرات طرح‌های توسعه بر تمامی قنوات قابل تعمیم می‌باشد

کلیدواژه ها:

قنات ، طرح‌های توسعه ، ارزیابی اثرات تخریبی ، تحلیل SWOT ، راهکارهای سازه‌ای و غیر سازه‌ای

نویسندگان

علی اصغر سمساریزدی

مدیر مرکز بین المللی قنات و سازه های تاریخی آبی

مهدی دهقانی

کارشناسی ارشد عمران - آب

صالح سمساریزدی

کارشناس ارشد عمران آب

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :