دانش سنتی در مدیریت منابع آب به عنوان منبع الهامی جهت ارتقاء خلاقیت

در قرن بیست و یکم جهان با چالش‌های بسیار بزرگی در تمامی زمینه‌ها و به خصوص مهندسی آب مواجه است. در این چارچوب تفکر خلاق می‌تواند از موثرترین و کارآترین ابزار محسوب شود. این مقاله به نقش میراث تاریخ آب در ارتقاء خلاقیت و نوآوری می‌پردازد. از یک طرف بر اساس تحقیقات صورت گرفته اعتماد به نفس، اشتیاق، پشتکار از پیش نیازهای اصلی خلاقیت و نوآوری محسوب می‌شوند. بدیهی است وجود سازه‌های آبی تاریخی با سابقه‌ی بهره‌برداری چند صد ساله می‌تواند اعتماد به نفس، انگیزه و شجاعت نسل حاضر را برای ارائه ی روش های خلاقانه و نوآورانه به‌نحو قابل ملاحظه‌ای افزایش دهد. برای مثال می توان احداث و بهره‌برداری چند صد ساله‌ی قنات قصبه‌ی گناباد با عمق مادر چاه سیصد متر و سد کریت طبس با ارتفاع شصت را به عنوان مصداق‌های بارزی ارائه نمود. از طرف دیگری عموماً نوآوری‌ها از ترکیب دو یا چند مفهوم شناخته شده شکل می‌گیرند و در نتیجه با تلفیق تجارب تاریخی و فناوری نوین می‌توان نوآوری‌ها و ابداعات نوینی را ارائه نمود. در همین چارچوب با توجه به همخوانی خلاقیت و نوآوری با تفکر واگرا، مطالعه ی تاریخ مهندسی آب می‌تواند صدها یا هزاران نمونه از خلاقیت مبتنی بر تفکر واگرا را به دست دهد. در این چارچوب بدون شک مطالعه‌ی این دستاوردهای خلاقانه می‌تواند آشنایی نسل جوان را با تفکر واگرا و خلاق بیشتر نموده و در نتیجه آنان را آماده‌ی ارائه ی تفکرات خلاقانه و واگرایانه در کلیه‌ی زمینه‌ها و بخصوص مهندسی آب نماید. در نهایت باید توجه داشت که دانایی آب گذشتگان که حاصل صدها سال همزیستی هارمونیک با محیط زیست است، هدیه‌ی بسیار با ارزش و بی‌نظیر از طرف نسل‌های گذشته برای نسل حاضر بوده و امید است بتوان دانایی گذشتگان را برای حل معضلات آیندگان به کار گرفت