بررسی مردم شناسی نظام سنتی تقسیم آب قنات و ابیاری سنتی در شهرستان زرند

پیدایش و بقای گروه های انسانی ، بدون وجود آب غیر قابل تصور می نماید به این لحاظ آب از عناصر اولیه و همگانی در تداوم حیات انسانی است و از این رو جایگاه آن در فرهنگ های گوناگون بشری پژوهشی گسترده و بنیادی را می طلبد. شیوه های سنتی مدیریت بر فعالیت های مربوط به اکتساب ، تقسیم ، توزیع و مصرف آب ؛ که به صورت های مختلف مناسبات اجتماعی که آب موضوع محوری آن باشد متجلی می شوند . حاکمیت بر منابع آب ، طی دوره های مختلف کل سرزمین تا سطح ولایات و روستاها از اهرم های عمده در کسب اقتدار اجتماعی بوده است. به سبب اهمیتی که آب در شهرستان زرند بخصوص در زندگی فصلی ساکنان دارد طول مدت سال از نظر تقویم آبیاری به دو قسمت تقسیم گردیده و هر تقسیم دارای مدار گردش آب مخصوص به خود است که دارای نظام سنتی توزیع آب خاص خود است که بر اساس واحد های بومی منطقه سهم بندی می گردد. در این مقاله به بررسی نظام سنتی تقسیم آب قنات و آبیاری در شهرستان زرند با روش مردم شناسانه می پردازیم با روش میدانی و مصاحبه با مقنی ها و کشاورزان و ... نظام سنتی تقسیم آب قنات و آبیاری سنتی را مطالعه می کنیم که در گذشته متداول و از مهمترین شیوه های آبیاری بوده است . امروزه در نقاط روستایی هنوز کاربرد دارد. و اهالی تقسیم بندی آب قنات را بر اساس مقیاس زمین به صورت حبه و دانگ که تقسیم بندی سنتی منطقه است هر کس از چند ساعت تا چند روز را دارد و این کار توسط یک نفر از اهالی یا کشاورزان به اصطلاح آبیار ومیر آب صورت می گیرد

کلیدواژه ها:

قنات ، مقنی ، میر آب ، تشته teste