بررسی نظام های سنتی بهره برداری از منابع آب در ایران

سال انتشار: 1390
نوع سند: مقاله کنفرانسی
زبان: فارسی
مشاهده: 5,480

فایل این مقاله در 11 صفحه با فرمت PDF و WORD قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

TKWRM01_095

تاریخ نمایه سازی: 18 اسفند 1390

چکیده مقاله:

کشور ایران در نظام بهره برداری و تشکل و مشارکت مصرف کنندگان آب کشاورزی در بهره برداری از منابع آب، از پیشینه ای غنی برخوردار است. به طوری که شاید بتوان گفت همان گونه که در این کشور از روزگاران خیلی دور مهار و استحصال منابع آب های سطحی و زیرزمینی رواج داشته و اکنون نیز شاهد آثار به جا مانده آن زمان ها می باشیم، نظام بهره برداری از آب تامین شده نیز با همان دقت و ظرافت از همان ابتدا شکل یافته بوده است. به عبارت دیگر مدیریت عرضه آب، هم گام با مدیریت تقاضا(مصرف) پیش رفته بود. تشکل های مصرف کننده آب در قالب بنه ها، هراسه ها، خیش ها و ساختارهای مشابه آن تشکیل می شد و علاوه بر مدیریت مصرف آب، به عنوان غنی ترین نظام اجتماعی تولیدی، عملا سایر فعالیت های جمعی را نیز رهبری می نمود. با بررسی بیشتر در این مورد، در می یابیم که در مناطق کم آب کشور این تشکیلات به مراتب منسجم تر و قوی تر بوده اند و از قوانین و مقررات و ضوابط جامع تری برای مدیریت مصرف آب، برخوردار بوده اند. تشکل های سنتی مصرف کنندگان آب تا پایان عمر نظام ارباب رعیتی همچنان با نظم و اعمال ضوابط سنتی، مدیریت مصرف آب را عهده دار بوده و در اوایل دهه 1340 با برچیده شدن نظام ارباب رعیتی و بر هم ریختن سازمان سنتی روستاها، تشکل های سنتی تامین و مصرف آب به مرور جایگاه خود را از دست داده اند و در اکثر نقاط کشور، فعالیت آنها متوقف گردید و فقط در معدودی از مناطق، آثاری از آنها باقی ماند. جایگاه خالی این تشکیلات موجب بروز مشکلاتی در تولید کشاورزی و مدیریت مصرف آب شد. از آنجایی که آب به طور مداوم نسبت به افزایش تقاضا به طور روز افزونی کمیاب می گردد، کشاورزی فاریاب برای به دست آوردن آب باید با مصرف کنندگان شهری، تولید نیروی برق آبی و مصارف صنعتی به رقابت بپردازد و همزمان به لحاظ پایین آمدن کیفیت آب و توسعه شهرها و حفظ محیط زیست منابع آبی را که اراضی تحت آبیاری به آن متکی باشد، کاهش یابد. لذا فن آوری کشت آبی باید در جهت تولید بیشتر با مصرف آب کمتر سوق داده شود. در این مقاله به بررسی نقش نظام های بهره برداری سنتی از منابع آب و تطابق آنها با نظام های نوین مدیریت و بهره برداری از منابع آب پرداخته می شود

نویسندگان

حسین ملکی نژاد

دانشیار گروه منابع طبیعی دانشگاه یزد، دانشگاه یزد-دانشکده منابع طبیع

ریحانه طاهری

دانشجوی کارشناسی ارشد آبخیزداری دانشگاه یزد، دانشگاه یزد-دانشکده منا

منیژه اسکندری

دانشجوی کارشناسی ارشد آبخیزداری دانشگاه یزد، دانشگاه یزد-دانشکده منا

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • بی‌نام. 1382." مدیریت مصرف و تقاضا برای آب در بخش ...
  • تیموری، ج. 1384. "تشکل‌های کشاورزی در استان گلستان و نقش ...
  • زاهد، ف." گذری بر قانون اصلاحات ارضی ایران. پژوهش‌نامه تاریخ"، ...
  • سالنامه آماری بخش کشاورزی، جهاد کشاورزی استان سیستان و بلوچستان. ...
  • عبدالهی، م. 1377. نظام‌های بهره‌برداری. تهران: وزارت کشاورزی. ...
  • عبدی، پرویز. 1384. شناسایی، بررسی و ارزیابی اقتصادی و اجتماعی ...
  • قاسم‌زاده گنجه‌ای، م.، محمدی گلرنگ، ب.، کاظمی، م. 1385." بررسی ...
  • مهندسین مشاور جاماب. 1380. مطالعات نظام بهره‌برداری از آب کشاورزی، ...
  • ویژه نامه مددکار ترویجی، معرفت‌شناسی از طریق صور فلکی، ویژه‌نامه ...
  • Albert Agriculture, food Rnd Rura development Small erth fill dams, ...
  • نمایش کامل مراجع