ارزیابی فرسودگی مناطق شهری با استفاده از سامانه اطلاعات مکانی (GIS) و بکارگیری مدل های شاخص همپوشانی وزنی(WIOM) و تحلیل سلسله مراتبی (AHP ) (مطالعه موردی: محله ملل و کهن شهر گرگان)

نگاه به وضعیت نابسامان بافت های فرسوده شهری یکی از مباحثی است که امروزه دراکثر کشورها و علی الخصوص کشور ایران مطرح می باشد.محدودیت امکانات سازمانهای متولی امور نوسازی و بهسازی بافتهای فرسوده شهری ایجاب میکند که قبل از هرگونه مداخله در رابطه با بافت های فرسوده، با استفاده از معیارهایی، میزان فرسودگی مناطق مختلف شناسایی و سپس برای هرگونه اقدام و سرمایهگذاری، اولویت بندی شوند. در این بین یکی از دانشهایی که میتواند در زمینهی شناخت کاملتر و اولویتبندی بافتهای فرسوده بکار گرفته شود سامانه اطلاعات مکانی (GIS) است. در این پژوهش با استفاده از اطلاعات کتابخانهای و بررسیهای میدانی، به جمعآوری اطلاعات هندسی و توصیفی مصوب گردیده از سوی کمیسیون ماده5 شورای عالی معماری و شهرسازی در محدودهی مطالعاتی اقدام نموده، آنگاه با توجه به نگرش مهندسین، مشاورین و کارشناسان نوسازی و شهرداری به هر کدام از شاخص های فرسودگی در مدل (AHP) وزندهی شده و میزان تاثیر معیارهای مورد نظر در نرم افزارExpert choice محاسبه گردید. سپس با بهره گیری از توابع آماری و تحلیلی و همچنین آنالیزهای مکانی فضایی داده ها در محیط GIS، کلیه لایههای خروجی مربوط به هر کدام ازشاخص ها با بکارگیری مدل (WIOM) همپوشانی شدند و با ایجاد لایه نهایی، درجات فرسودگی در محدوده مورد مطالعه مشخص گردید. نتایج تحقیق نشان میدهد که در مجموع بدون احتساب شبکه معابر 76.45 درصد از مساحت سایت مطالعاتی، فرسودگی زیاد و خیلی زیاد دارند. از نتایج تحقیق نیز میتوان به ارائه الگوی پیشنهادی به صورت نقشه مداخله در قطعات بافت و همچنین مواردی از جمله مقاوم سازی ساختمان های درون محدوده، بهبود کیفیت و کمیت شبکه معابر، نظام مند ساختن حرکت سواره و پیاده نظیر گسترش حمل و نقل عمومی، و کاهش ترافیک ساکن در بافت اشاره نمود.

کلیدواژه ها:

بافت فرسوده ، سامانه اطلاعات مکانی (GIS) ، مدل AHP ، مدل شاخص همپوشانی وزنی (WIOM) ، گرگان ، محله ملل