پایش فرآیند ذخیره سازی زیرزمینی گاز طبیعی در محیط های متخلخل

امروزه ذخیره سازی گاز طبیعی به دلیل گسترش تنوع مصرف سوخت یک امر مهم به شمار می آید. از بین روشهای موجود برای ذخیرهسازی گاز طبیعی، ذخیره سازی در مخازن زیرزمینی تخلیه شده نفت و گاز، یک روش شناخته شده در جهان محسوب میشود. برای به حداکثر رساندن بازدهی فرآیند ذخیره سازی و جلوگیری ازآسیب های اقتصادی و زیست محیطی، نیاز به پایشی پیوسته و دقیق در طی تزریق و برداشت گاز به شدت احساس میشود. از اینرو، در این مقاله مهمترین اهداف پایش و جنبه های مختلفی که لازم است تحت نظارت قرار گیرد، بررسی شده است. به طور کلی نواحی سطحالارضی، چاه و مخزن جزء مناطقی هستند که باید در حین عملیات ذخیرهسازی زیرزمینی گاز در مخازن تخلیه شده، پیوسته مورد پایش قرار گیرند. بنابراین، به منظور نظارت بر عملکرد تجهیزات سطحی، چاه های تزریقی که دارای یک یا دو سوپاپ ایمنی هستند مورد استفاده قرار می گیرند. بدین ترتیب چنانچه تجهیزات سطحی با شکست مواجه شوند، شیر اطمینان (safety valve) نصب شده در زیر زمین قادر است به صورت خودکار چاه را غیرفعال کند. همچنین لازم است که چاههای پایشی قبل از به کارگیری مورد آزمایش قرار گیرند تا از انسجام آنها در برابر فشار اطمینان حاصل شود. نتایج مطالعات نشان میدهد که علاوه بر موارد اشاره شده، مهاجرت گاز طبیعی از جنبه های دیگری نیز حائز اهمیت است که توسط روشهای ژئوفیزیکی پایش میشود. در پایان میتوان نتیجه گرفت که نشت گاز در زیر و سطح زمین از مهمترین مسائلی می باشد که با استفاده از شناسایی و اندازه گیری میزان گاز موجود در لایه های بالایی پوش سنگ، خاک، فضای اتمسفری و یا آب (در بسترهای آبی) پایش و کنترل میشود. برای این منظور چاه های پایشی استاندارد به عنوان بخشی از مجموعه ی پایش، حرکت گاز را توسط حسگرها و تجهیزات زیرزمینی نصب شدهپایش کرده و فشار، دما، شوری و سایر پارامترهای مورد نیاز به صورت مداوم اندازه گیری میشود.

کلیدواژه ها:

گاز طبیعی ، ذخیره سازی زیرزمینی ، فرآیند پایش ، نشت گاز ، مخازن تخلیه شده