خانه سنتی، نمودی از فرهنگ جامعه

خانه مؤید مهم ترین نیازهای انسان و پدیدهای فرهنگی می باشد و نقش غیرقابل انکاری در روابط بین اعضای خانواده، حفظ بنیان خانواده، تربیت فرزندان، رشد و تجلی اعضای خانواده و ... دارد. با نگاهی گذرا به معماری سنتی خانه های ایرانی درمییابیم که این معماری سرشار از مفاهیم پایهای و دلایل منطقی میباشد. در کل معماری است که در آن بیهودگی جایی ندارد. این نوع مسکن تجلی آنی ارزش هایی بوده که جزئی از فرهنگ آن روزگار تلقی می شده. پس مطالعات حاصل از خانه های سنتی میتوانند مطالعه بسیار ارزشمند و پرثمری را به بار اورد. درواقع خلق محیط در معماری سنتی متناسب با نیازهای رفتاری، انتظارت، توقعات و نیازهای کیفی کاربران و به معنای شناخت ویژگی های آنها، یعنی (فرهنگ) بوده است. فرهنگ یک ایده، اندیشه، مفهوم و ساختار نظری و همچنین یک ویژگی برای بسیاری از موضوعات، مانند تفکرات انسان، اعتقادات، اعمال و چگونگی انجام آن می باشد. این در حالی است که در مسکن امروزی ما، عدم توجه به مسئله فرهنگ ساکنین، به عنوان یک معضل محسوب میگردد و موجب گشته که دیگر ارتباطی پرمعنا بین ساکنین و محیط مسکونی برقرار نشود و درنتیجه احساس تعلق مکانی و آسایش روانی لازم فراهم نخواهد شد و فضاهای طراحی شده پاسخ گوی رفتارهای فرهنگی ساکنین نیستند. فلذا به نظر میرسد برای برقراری پیوند قوی بین ساکنین و محیط مسکونی، توجه به جنبهه ای فرهنگ ضرورت دارد. جنبه های فرهنگی به معنای پاس داشت ارزشها، اعتقادات و باورهای ساکنین میباشد. پس لازم است که انطباق میان فضاها (قرارگاههای رفتاری) و نوع رفتارهایی که متأثر از ارزش ها و اعتقاد و باورهای ساکنین (فرهنگ) است، برقرار شود. بدین منظور در این مقاله پس از تعریف کلید واژه های اصلی تحقیق به بررسی رابطه فرهنگ و معماری و سپس مبانی فرهنگی در طراحی خانه های سنتی می پردازیم تا پس از درک نقاط قوت در معماری سنتی غنی خویش، به رهنمود هایی برای طراحی یک خانه که نشأت گرفته از فرهنگ این مرز و بوم است، دست یابیم.

کلیدواژه ها:

خانه ، فرهنگ ، خانه سنتی