کدهای فرم بنیاد به عنوان رویکردی نوین در مقابل منطقه بندی سنتی

قوانین منطقه بندی در قرن بیستم برای جلوگیری از ظهور محلات و نواحی غیر برنامه ریزی شده شکل گرفت. اما در کنار پیامدهای مثبتی که داشتند سبب خسارت به بافت شهرهای سنتی و پراکندگی و ... می شدند و یا جامع و کامل نبودند یا خیلی محدودکننده بودند. اغلب آنها نیز بر روی عدد و رقم مبتنی بودند و امنیت سرمایه گذاری را پایین می آوردند. نوشهرگرایی به عنوان یک پیشنهاد و راه حل ممکن برای پیامدهای منفی قوانین منطقه بندی با هدف ایجاد یک فرم شهری مطلوب توسعه داده شد. اصولی که مبتنی بر احیای مراکز شهری، ایجاد محلات پیاده مدار و توسعه مبتنی بر حمل و نقل عمومی و تشویق کاربری های مختلط بود. این جنبش برای توسعه شهری هدفمند و پیش بینی پذیر، ابزارهای مختلفی را بکار گرفت که از جمله این ابزارهای کدهای فرم بنیاد بودند که ریشه های آن را پیتر کتز بنیان نهاد. این کدها قوانین و استانداردهای ضابطه مندی هستند که فرم فیزیکی را تعریف می کنند و به صورت جدول و تصویر و دیاگرام بیان می شوند که قابل فهم تر می باشند و سبب افزایش مشارکت عمومی می گردند. قابلیت اجرایی و قانونی دارند و جایگزین مناسبی برای اسناد راهنمای طراحی شهری هستند و در مقیاس های مختلف از جزئیات معماری تا منطقه متغیر می باشند. در مقابل منطقه بندی سنتی که بر کاربری تمرکز داشت، این کدها بر فرم تمرکز دارند که ثبات بیشتری هم نسبت به کاربری دارند. استانداردهای مختلفی از جمله استانداردهای فضای عمومی، زیست محیطی، فرم ساختمانی و ... را شامل می شوند و عناصر مورد مطالعه نیز در مقیاس های مختلف متفاوت می باشد که به شیوه کمی یا کیفی برخورد می کند. در مجموع با استفاده از کدهای فرم بنیاد می توان نقاط ضعفی که سایر اصول و ابزارهای نوشهرگرایی و منطقه بندی سنتی داشتند رفع نمود.

کلیدواژه ها:

کدهای فرم بنیاد ، منطقه بندی سنتی ، نوشهرگرایی ، الگوی توسعه شهری ، کدهای هوشمند 9.2