حضور نشانه ها در هویت مکان: مقایسه تطبیقی محلات تاریخی دروازه فین در کاشان پاقلعه در لار

مکان عنصر اصلی هویت ساکنان است، به طوری که هویت بشری مستلزم هویت مکان است. انسان با شناخت مکان می تواند به شناخت خود نائل شود. شهر چنین امکانی را به افراد می دهد که از خلال فرآیندهای کالبدی و حرکتی در تجربه روزمرگی خود، دست به ایجاد تفاوت بزند و از این طریق تشخیص یابی و هویت یابی را برای خود ممکن کند. این مقاله پس از واژه شناسی و بررسی مفهوم هویت مکان از دیدگاه صاحب نظران قرن بیستم، به مرور فضاهای شهری تاریخی و به ویژه مقایسه آنها با تأکید بر مفهوم نشانه شناسی و نمادپردازی پرداخته است، که تا اندازه ای ما را با هویت و ارزش های این فضاها آشنا میسازد. برای دستیابی به این هدف، فضاهای شهری دو شهر با اقلیم و فرهنگ نسبتا مشابه بررسی و مقایسه میشوند. در انتخاب محله های فوق سعی بر آن شده است تا کالبد و عناصر معماری مانند آب انبار، امامزاده و مسجد، ساباط و بافت و مقیاس هر دو محله به گونه ای انتخاب شود تا امکان مقایسه تطبیقی ادراک مردم از عناصر نمادین محیط به عنوان نشانه در هویت مکان وجود داشته باشد. مقاله فوق که از حیث هدف، کاربردی و به لحاظ شیوه توصیفی- تحلیلی است، با کمک ابزار و اسناد کتابخانه ای، مشاهده تدوین گردیده است. در پایان ویژگی های کالبدی- ادراکی هر دو محله با توجه به معیارهای روان شناسی محیطی در راستای رسیدن به شهری هویتمند، ارزیابی می شوند. نتایج حاصل حاکی از آن است که عناصر شاخص محله مانند آب انبار، مسجد، ساباط و سایر عناصر محلی به عنوان نشانه در هویت بخشی به شهر با ایجاد خاطره جمعی و تصویر ذهنی مشترک در محلات دروازه فین و پاقلعه کمک کرده است

کلیدواژه ها:

هویت مکان ، نشانه ، محله دروازه فین کاشان ، محله پاقلعه لار