جایگاه محله در شهر اسلامی و بررسی علل ناپایداری آن در بافت مرکزی شهر مشهد، نمونه؛ محله سرشور

محله سرشور یکی از 6 محله قدیمی شهر مشهد است که در جنوب غربی حرم مطهر قراردارد. نگاهی بهگذشته تاریخی محله بیانگر جایگاه مهم آن در شهر مشهد میباشد. به گونهای که در سال 1295 به میزان15.75% از جمعیت شهر مشهد را شامل می شده است. همچنین مطالعات انجام شده در سال 1370 نشاندهنده وجود بافت همگن اجتماعی- اقتصادی و تمایل به ماندگاری بالای ساکنین در محله بوده است. با اینحال تحولات صورت گرفته طی دودهه اخیر تنزل مرتبه اجتماعی محله، خروج گروههای جمعیتی و غلبهسالخوردگان و در مجموع وضعیت ناپایدار محله را نشان میدهد. که در صورت تداوم، حذف محله از فضایشهری مشهد را به همراه خواهد داشت. براین اساس مهمترین مساله این مطالعه بررسی علل ناپایداری محلهطی سالهای اخیر است. لذا در این مطالعه ضمن استفاده از روشهای کمی و کیفی، ابتدا به ارزیابی تحولاتمحله پرداخته شد و در ادامه ضمن مراجعه مکرر به محله و انجام مشاهدات دقیق و مصاحبه های عمیق باساکنین محله، علل ناپایداری آن مورد بررسی قرار گرفت. نتایج این مطالعه نشان داد که برخلاف دیدگاهموجود در خصوص بافتهای فرسوده، که فرسودگی را مهمترین عامل ناپایداری آن عنوان میکند، در محدودهمورد مطالعه نوسازیهای انجام شده به دلیل عدم انطباق آن با شرایط اجتماع محلی، منجر به تغییر محتوا وکارکرد محله و در ادامه گسست همبستگی اجتماعی و خروج جمعیت از آن و در نهایت ناپایداری آن شده است.

کلیدواژه ها:

شهر مشهد ، محله ، سرشور ، ناپایداری