بررسی نقش مشارکت مردم در ابعاد اجتماعی توسعه پایدار

توسعه پایدار مفهومی نو در ادبیات توسعه محسوب میگردد که در دهه های اخیر مطرح شده است. این توسعه ابعاد گوناگونی داردکه عبارتند از: ابعاد اجتماعی، ابعاد اقتصادی و ابعاد زیست محیطی. پژوهشهای اولیه در مورد توسعه پایدار عمدتاً بر مسائل مربوطبه محیط زیست و مسائل اقتصادی متمرکز بودند، اما پایداری اجتماعی نیز به تدریج مورد پذیرش قرار گرفته و در دستور کار جوامع پایدار گنجانده شد. از سوی دیگر مشارکت شهروندی نیز از مسائلی است که در چند سال اخیر توجه بیشتری به آن می-شود. مسئولان به این نتیجه رسیدهاند که برنامه ریزی شهری بدون در نظر گرفتن نقش و مشارکت مردم کاری بس دشوار وناموفق خواهد بود و مؤثر نبودن بسیاری از طرحهای شهری که عدم رضایت شهروندان و استفاده کنندگان از این برنامهها را در پی داشته، ناشی از این بیتوجهی است. در این مقاله تلاش شده است که ضمن بررسی مفاهیم توسعه پایدار و معرفی ابعاد مختلف آن،به طور گسترده تری به ابعاد اجتماعی توسعه پایدار پرداخته شود و نقش مشارکت مردم در این زمینه مورد بررسی قرار گیرد. سوالتحقیق حاضر این است که مشارکت مردم چه تأثیری بر ابعاد اجتماعی توسعه پایدار دارد؟ هدف اساسی این نوشتار بیان اهمیت مشارکت مردم در تحقق اهداف اجتماعی توسعه پایدار میباشد. در این تحقیق از روش توصیفی- تحلیلی استفاده شده است. به منظور شناخت و تعیین ابعاد مختلف توسعه پایدار، ابتدا با مراجعه به زمینه نظری تحقیق، شاخصهای گوناگون سنجش توسعهپایدار، خصوصاً ابعاد اجتماعی آن، جمعآوری شده است. سپس به بررسی نقش مشارکت در شاخصهای ابعاد اجتماعی توسعه پایدار پرداخته شده که در نتیجه آن مشخص گردید که مشارکت مردم در سطوح مختلف برنامهریزی و مدیریت شهری از طریق اعتمادسازی مطلوب نسبت به حکومت، آرامش و آسایش روحی و روانی، برقراری عدالت، بهبود شرایط عمومی و بالا رفتن سطحامید به زندگی، افزایش تحمل و مدارای اجتماعی، ایجاد و تقویت روحیه مسئولیت پذیری، اعتماد به نفس، تعاون، رفتار خلاق و مبتکرانه و ارتقاء احساس تعلق شهروندی، اثرات مستقیمی بر بهبود کیفیت زندگی و در نتیجه دستیابی به توسعه پایدار اجتماعی میگذارد.

کلیدواژه ها:

توسعه پایدار ، پایداری اجتماعی ، مشارکت ، حقوق شهروندی ، مدیریت شهری