تأثیر ارتفاع جداره کالبد حیاط بر میزان محرمیت کارکردآن در خانه های سنتی یزد

نقش غنی و زیبای جامعه سنتی، نتیجه غنا و زیبایی تارو پود معنوی آن است که طرحها و نقش های کلی را به هم پیوند می دهد. اصول معنوی حاکم بر معماری سنتی ایران، ریشه های عمیقی در فرهنگ و اندیشه های این مرزو بوم داراست. اصل محرمیتبه عنوان یک اصل حاکم بر تمامی شئون زندگی، به زیبایی در معماری سنتی ایران کالبد یافته و آثار و نتایج عمیقی در سازماندهی فضایی و نحوه قرارگیری عملکردهای گوناگون داشته است. برخورد وآمیزش عنصر ایرانی با جریانهای فرهنگ و هنر و اندیشه اسلامی، سیمای تازه ای به هنر ایرانی بخشید. معماری ایران پس از اسلام از طراحی، ظرافت و دقت نظر بی نظیریبرخوردار شد و در این میان اصول جهان بینی اسلام تاثیرات غیرقابل کتمانی در هویت و شکل دهی به آن از خود بر جای گذاشت. که یکی از آنها تأثیر اصل محرمیت بر کالبد معماری است. از لحاظ سازمان فضایی خانه های تاریخی، حیاط در واقع اتاقی استبدون سقف با بدنه های مشخص و کفی آراسته از درخت و خاک و آب و طراحی فضاهای باز توسط بدنه های ساختمان هایمسکونی از اصول ماندگاردر طراحی بشمار می آمد که خود نمودی از تأثیر جداره های حیاط بر اصل محرمیت کارکرد آن است. که امروزه این اصل مورد بی توجهی و کم توجهی در کالبد فضاهای معماری قرارگرفته است. این مقاله درنظر دارد تا به ارائه تعریفی از حیاط و محرمیت بپردازد و تأثیر کالبد حیاط بر محرمیت را شناسایی نماید و با اندازه گیری ارتفاع جداره های حیاط چند خانه)بصورت تصادفی( به میزان محرمیت موجود در فضای حیاط از لحاظ کارکردی پی ببرد. تا بتوان نقش مهم محرمیت در فضاهای مسکونی و به ویژه حیاط ها را با تأمل بیشتر در طراحی های امروزی به کاربست.

کلیدواژه ها:

ارتفاع ، کالبد حیاط ، محرمیت ، درونگرایی ، خانه های سنتی ، یزد