تاثیر اقلیم بر حیاط مرکزی در خانه های سنتی ایران با رویکرد معماری پایدار

معماری پایدار یکی از بحث های مهم زمان معاصر می باشد که عکس العملی منطقی در برابر مسائل و مشکلات عصر صنعت به شمار می رود. یکی از نمونه های معماری پایدار، معماری سنتی ایرانی است که به موضوع های اقلیمی، مصالح، سازه و ترکیب وپایداری آنها می پردازد. وجود معماری پایدار در خانه های سنتی ایران که با توجه ویژه به حیاط طراحی شده است، چشمگیر می باشد. معماران ایرانی همواره سعی در خلق فضایی بودند که در آن به آرامش برسند و در خلق این فضا محتاج طبیعت بودند و معتقد بودند که بخشی از پایداری با طبیعت ادغام شده است و در طول هم می باشد.حیاط مرکزی با توجه به چهار اقلیم ایران، در ابعاد و اندازه های مختلف وجود داشته و کاربری های اطراف حیاط نیز با توجه به اقلیم ها متفاوت بوده است و یک معماری پایدار را تعریف می کند. در خانه های سنتی با طراحی حیاط مرکزی از انرژی هایتجدیدپذیر مانند هوا، نور و ... همراه با فضای سبز استفاده شده است. هدف این مقاله بررسی عوامل پایداری در حیاط مرکزی خانه های سنتی ایران با در نظر گرفتن اقلیم می باشد و بررسی نقش کیفی مو لفه های اصلی تشکیل دهنده حیاط مانند ایوان، حوض آب و باغچه می باشد و همچنین به تفاوت های موجود در حیاط ها با توجه به اقلیم اشاره می شود و با بررسی حیاط مرکزی در چهار اقلیم می توان به ارتباط معماری گذشتگان با معماری پایدار پی برد. در بناهای بومی، استفاده بهینه از انرژی تجدید پذیر همچون جریان هوا، نور خورشید و ... در ساخت وسازها مدنظر تمامسازندگان بوده است. در ایران، پدیده حیاط مرکزی به صورت ناگسستنی با باورها، رفتار اجتماعی و فردی، اقتصاد و فن آوری گذشته مردم این دیار عجین بوده است که این می تواند متاثر از شرایط محیطی ویژه این سرزمین باشد.روش اصلی تحقیق در این مقاله، بررسی کیفی موضوع با بهره گیری از منابع کتابخانه ای، مقالات علمی در نشریات مرتبط ومقالات اینترنتی در سایت های معتبر می باشد. نتیجه حاصل از این تحقیق را می توان اینچنین بیان کرد که شکل گیری حیاط مرکزی در خانه های سنتی علاوه بر رعایت محرمیت، بیشتر تحت تاثیر پدیده های جغرافیایی یا همان اقلیم می باشد که عوامل پایداری اعم از عوامل زیست محیطی، عوامل اقتصادی و اجتماعی نیز، تواما تایر به سزایی بر شکل گیری حیاط مرکزی در ابعاد و جهات متفاوت، می باشد

کلیدواژه ها:

معماری پایدار ، خانه های سنتی ، حیاط مرکزی ، اقلیم گرم و خشک ، اقلیم سرد و کوهستانی ، اقلیم معتدل ومرطوب ، اقلیم گرم و مرطوب