بحران آب و ضرورت توجه به آب مجازی در بخش کشاورزی نمونه موردی استان زنجان

آب نقش مهمی در تحقق و یا بازدارندگی پدیده توسعه دارد. با توجه به ویژگی ها و مسائل اقتصادی، اجتماعی و طبیعی حاکم، هم اکنون کشور بابحران آب روبرو است. با توجه به ویژگی های اقتصادی، اجتماعی، فنی و محیطی حاکم بر بخش کشاورزی، این فعالیت مهم اقتصادی قسمت عمده ای از منابع آب کشور را در جهت تولید محصولات کشاورزی به خود اختصاص داده است. در چند ساله اخیر تغییرات اقلیمی و مسائل اقتصادی و اجتماعی حاصل از آن، استان زنجان را با چالش های متعددی روبرو نموده است. با مرور نظام سکونت گزینی شهری و روستایی و ویژگی های اقتصادی حاکم بر بخش کشاورزی، آب نقش مهمی در ایجاد و یا از هم پاشیده شدن بنیان های حاکم بر آن ها، بر عهده دارد. کمیت و کیفیت و چگونگی برخورداری و بهره برداری از منابع آب، روند توسعه یافتگی استان زنجان را با چالش های متعددی روبرو نموده است. با توجه به بروز تنش های محیطی همچون تغییرات اقلیمی، کاهش بارش های جوی و کمبود شدید منابع آب و از سویی افزایش بهره برداری های بی رویه از منابع آب در بخش کشاورزی، تغییر در رویکردها و عملکردهای موجود در خصوص بهره برداری از منابع آب در کشاورزی، امری ضروری و دور از اجتناب است. یکی از مهم ترین برنامه ریزی ها در جهت مدیریت و بهره برداری بهینه از منابع آب، توجه به موضوع آب مجازی و اجرایی شدن آن در روند تولید محصولات کشاورزی است. حدود 89 درصد از منابع آب استان زنجان در بخش کشاورزی مصرف می شود. در این راستا مدیریت صحیح و بهره برداری بهینه از منابع آب، به ویژه در بخش کشاورزی امری ضروری است. هدف از این مقاله بررسی وضعیت مصرف آب در بخش کشاورزی استان زنجان و نقش آب مجازی در بهره برداری بهینه از آب در بخش کشاورزی است. روش تحقیق به صورت کتابخانه ای و میدانی است. نتایج بررسی حاکی از عدم توجه به آب مجازی در جهت تولید محصولات کشاورزی استان است. این موضوع منجر به بهره برداری بی رویه از منابع آب استان زنجان است.

کلیدواژه ها:

بحران ، آب مجازی ، کشاورزی ، استان زنجان