ارزیابی اثرات زیست محیطی طرح های آبخیزداری مطالعه موردی: آبخیز موسویه جهرم

اجرای طرح های آبخیزداری در حوضه ها ، واکنش های مثبت و منفی را در پی خواهد داشت. مجموعه این واکنش ها را می توان به اثرات زیست محیطی تعبیرکرد. شناخت این اثرات و تفکیک آنها می تواند گامی موثر برای اصلاح روش ها و کاهش آثار منفی باشد. به منظور ارزیابی اثرات زیست محیطی طرح های آبخیزداری، تاثیر اجرای آن ها در حوضه موسویه جهرم بررسی گردید. این حوضه با مساحت 52/3 کیلومتر مربع در فاصله 160 کیلومتری جنوب شرقی شیراز و 18 کیلومتری شمال شرقی جهرم قرار دارد . در این بررسی از روش فهرست برداری و تحلیل کیفی آن ها استفاده شد . به این منظور ، پس از تعیین مجموعه فعالیت های اجر ای ی طرح ، ویژه گی های اکولوژیکی حوضه که متاثر از فعالیت ها می باشند (مانند خاک، آب، گیاهان، جانواران و ...) در دومرحله زمان اجرا و پس از اجرا به وسیله پرسشنامه ارزیابی گردید . نتایج نشان می دهد که از مجموعه 26 اثر مورد بررسی، 8 مورد مثبت بوده و 18 مورد منفی است . البته برخی آثار، دوگانه عمل می کنند که د ر اینجا ارزیابی نشده اند . شدت آثار مثبت در 2 مورد متوسط و عموماً کم بوده است. دامنه گستردگی آنها کم، زمان اثرگذاری بیشتر آنها بلند مدت و پایدار اس ت. بخش عمده ای از آثاردر حال حاضر قابل لمس نبوده و بخشی دیگر قابل برگشتند . شدت % 83 آثار منفی ، کم بوده و دامنه گسترش % 95 آنها، کم است. اثر گذاری بیشتر آثار منفی در کوتاه مدت بوده و غیر قابل برگشت می باشند . % 67 آثار منفی با رعایت عملیات اجرایی قابل پیشگیری بوده و حدود % 50 آن ها، درحال حاضر قابل لمس ا ند. بنابراین م ی توان گفت که آثار منفی زیست محیطی در حوضه چندان قابل توجه نمی باشد. اما باید توجه کرد که برخی از آثار منفی که تداوم دائمی نیز دارند در منطقه دیده شده در حالی که قابل پیشگیری بود هاند.

کلیدواژه ها:

آبخیزداری ، ارزیابی ، زیست محیطی ، موسویه ، جهرم