تحلیل الگوهای همدیدی توفان های گرد و غبار در منطقه جنوب غرب ایران

بروز پدیده گرد و غبار طی چند سال گذشته در مناطق جنوب و جنوب غرب کشور که خسارات جبران ناپذیری را در بخش های مختلف محیط زیست، بهداشت، سلامت و در نهایت بوم سامانه منطقه به همراه داشته است، گستره ای به مساحت بیش از یک میلیون کیلومتر مربع از ایران را تحت تاثیر قرار داده است. الگوهای گردش جوی نقش اصلی را در پدیده گرد و غبار دارد. بدین منظور 20 ایستگاه همدیدی واقع در غرب و جنوب غرب ایران طی دوره آماری 2000 تا 2007 انتخاب شد. جهت شناسایی الگوهای همدیدی موثر بر تشکیل گرد و خاک، اطلاعات موجود به دو صورت آماری و گرافیکی (نقشه) دسته بندی شدند. با توجه به فراسنج دید افقی به همراه شناسایی کد پدیده، روزهای همراه با گرد و غبار شدید و فراگیر شناسایی شد، در نهایت الگوهای همدیدی به وجود آورنده گرد و غبارمشخص شده است. طبقه بندی الگوهای روزهای همراه با گرد و غبار از داده های میانگین روزانه تراز 500 هکتوپاسکال و فشار تراز دریا مربوط به داده های بازسازی شده NCEP1 صورت پذیرفت. نتایج این پژوهش حاکی از آن است در منطقه جنوب غرب ایران الگوهای گردشی منظمی از توفان های گرد و غبار تشکیل می شود که تحلیل نتایج داده های همدید نشان از وجود 4 الگوی گردشی مشخص با نام های CP3 ، CP2 ، CP1 و CP4 میباشد، که ارائه دهنده متناوب ترین الگوهای گردش جوی روزهای همراه با گرد و غبار در این محدوده است. الگوی گردشی CP4 بالاترین فراوانی را دربر دارد. 42 % از روزهای فراگیر این الگو در گستره مورد مطالعه، در ماه های گرم سال به وقوع می پیوند.

کلیدواژه ها:

الگوهای همدیدی ، گرد و غبار ، ایران