تعیین الگوی کشت بهینه در طرح های توسعه آبیاری

در طرح های توسعه کشاورزی با توجه به نوع اقلیم، نیاز منطقه، قیمت فروش، میزان آب موجود و غیره محصولات مختلف زراعی از سوی کارشناس زراعت پیشنهاد می شود. سئوالی که مطرح است این که از بین محصولات پیشنهادی هر کدام با چه درصدی در منطقه کاشته شود تا علاوه بر تامین نیاز منطقه، دارای بیشترین سود حاصله نیز باشد (الگوی کشت بهینه). بدیهی است که ترکیب های بسیار زیادی از الگوی کشت را می توان به صورت سعی و خطا آزمایش کرد تا به سود حداکثر نزدیک شد. برای کاهش محاسبات و نیز رسیدنقطعی به حداکثر سود ممکنه، می توان از روش ریاضی برنامه ریزی خطی کمک گرفت. این تحقیق سعی دارد تا روش دست یافتن به الگوی کشت بهینه (با توجه به جمیع محدودیت های منطقه ای، آب موجود و غیره) را نشان دهد. برای نیل به این هدف، منطقه ای از شهرستان میانه واقع در استان آذربایجان شرقی انتخاب گردید.اطلاعات کشت مانند نیاز آبی در دوره رشد محصولات کشاورزی، سود خالص هر هکتار از محصولات،محدودیت های مقدار آب موجود و غیره تعیین و معادلات لازم برای حل مسئله بهینه یابی تشکیل داده شد.سپس با حل مدل ریاضی برنامه ریزی خطی، الگوی کشت بهینه با تراکم کشت 112/36 درصد، با حداکثر سود خالص 33/67 میلیارد ریال در سطح 3002 هکتار و با محدودیت آب 34 میلیون متر مکعب در سال بدست آمد.نتایج نشان دادند که در این حالت مدل به محدودیت آب حساس بوده به طوری که با افزایش حجم آب اختصاصی، قابلیت به زیر کشت بردن کل اراضی قابل زراعت (3400 هکتار) و افزایش سود کل خالص مقدور خواهد بود. تخصیص 42 میلیون مترمکعب در سال، سود خالص طرح را به 40/92 میلیارد ریال در سال افزایش داد.

کلیدواژه ها:

الگوی کشت ، برنامه ریزی خطی ، بهینه یابی ، طرح های توسعه آبیاری