اثر طول دوره آماری بر تابع توزیع و مقادیر برآوردی دبی پیک لحظه ای سیلاب (مطالعه موردی: سراب حوضه سفیدرود)

سیل به عنوان یکی از مهمترین بلایای طبیعی میتواند خسارتهای جانی و مالی فراوانی را به همراه داشته باشد. برای بررسی، پیش بینی و مدیریت مناسب سیلاب، وجود داده های با طول آماری مناسب، حائز اهمیت بالایی می باشد اما اهمیت هر داده ثبت شده بر توزیع آماری داده ها و مقادیر دبی پیک لحظه ای سیلاب برآوردی در مناطق مختلف متفاوت است. بر این اساس؛ هدف از این تحقیق، بررسی اثر طول دوره آماری بر تابع توزیع و مقادیر برآوردی دبی پیک لحظه ای سیلاب در پنج ایستگاه هیدرومتری دارای آمار طولانی مدت در سراب حوضه سفیدرود می باشد. نتایج بدست آمده از برازش شش توزیع رایج هیدرولوژیکی بر سری های 20 و 25 و 30 ساله دبی حداکثر لحظه ای با استفاده از نرم افزار SMADA و شاخص های آماری خطای برازش مجذور میانگین مربعات خطا (RMSE) و خطای نسبی (RE%) نشان داد که بهترین توزیع برازش یافته بر داده ها در هر سه سری آماری توزیع لوگ پیرسون نوع سه می باشد (به استثنای سری آماری 20 و 25 ساله ایستگاه بیانلو که توزیع لوگ نرمال دو پارامتره مناسبتر بوده است). همچنین در اثر تغییر طول دوره آماری، مقادیر برآوردی دبی پیک لحظه ای سیلاب در ایستگاه های مورد بررسی، گاها تا 40 درصد تغییر داشته است. این امر می تواند به تخریب غیر قابل انتظار سازه طراحی شده در اثر رخداد سیلابی با دوره بازگشت کمتر از دوره بازگشت طراحی سازه در اثر کم برآوردی دبی پیک لحظه ای سیلاب و یا هدررفت سرمایه در اثر طراحی سازه-ای بزرگتر از حد نیاز در اثر بیش برآوردی دبی پیک لحظه ای سیلاب منجر شود. در کل نتایج حاصل از این تحقیق حاکی از اهمیت طول دوره آماری بر برآورد دقیق مقادیر دبی پیک لحظه ای سیلاب و انتخاب توزیع تئوری مناسب می باشد.

کلیدواژه ها:

دبی پیک لحظه ای سیلاب ، تحلیل فراوانی سیلاب ، حوضه سفید رود ، طول دوره آماری