محمدرضا مجدزاده طباطبایی - استادیار دانشگاه صنعت آب و برق شهید عباسپور
حمید شورابی - دانشجوی مهندسی عمران دانشگاه صنعت آب و برق شهید عباسپور

سرریزهای پلکانی به عنوان یک گزینه برتر در سدهای بتن غلتکی مطرح می شوند . این سرریزها بدلیل کاهش ابعاد حوضچه آرامش مد نظرند.سرریزهای پلکانی اولین بار در سدهای بتنی بکار رفته و سپس در سدهای خاکی توسعه یافتند . سرریزهای پلکانی بدلیل کاهش شیب هیدرولیکی در پایین دست براحتی به عنوان گزینه مناسب هیدرولیکی احتیاجات مهندسان طراح را برآورده مینمایند.را برای کنترل سیلاب مورد Willow Creek سد US ARMY زمان ساخت این سرریز به زمانی بر می گردد که استفاده قرار داد [١ ]آنها را به عنوان گزینه معمول و عادی در سدسازی مطرح کرد و شکل پایین R.C.C ساخت سریع و ارزان سدهای دست بدنه سد روش نوینی را در اجرا و طراحی سرریزهای پلکانی رقم زد.قابلیت سرریزهای پلکانی در استهلاک انرژی جریان به هنگام ریزش از روی پله تا رسیدن به پنجه سد از نکات قابل بررسی در این سرریز می باشد.این سرریزها گزینه مناسب برای زمانی که خروجی شیب مناسبی دارد،می باشند. محدودیت موجود در ارتفاع آب و دبی گذرا از سرریز طراحی آن را به گونه أی دچار مشکل می نماید. ارائه یک راه حل ومتد طراحی برای سرریز پلکانی به عنوان ی ک موضوع پیچیده مورد توجه خاص متخصصین ،بخصوص آنهایی که در زمینه هیدرولیک جریان فعالیت می نمایند ، قرار گرفته است .تلاش بسیاری جهت یافتن متد طراحی برای این نوع خاص سرریز به منظور یافتن :فاصله پله ها ،ارتفاع پله ها ، شیب بدنه سد در پایین دست ، شیب سطح پله ها ، ضریب زبری پله ها ،ضریب زبری معادل برای حل تئوری در زبری های متفاوت ،میزان هوادهی و تاثیر آن روی استهلاک انرژی ،بررسی پروفیل جریان ،افزایش زبری و پدیده کاویتاسیون و جریانهای رسوبی وغیره انجام پذیرفته است رودبار لرستان با متد طراحی مؤسسه R.C.C آنچه در این مقاله مورد بررسی قرارگرفته است طراحی نمونه کاربردی سد و مقایسه با مدل ساخته شده سد و نیروگاه چشمه کیله در مرکز تحقیقات آب تهران به CEDEX تحقیقات اسپانیایی با نام منظور کنترل طراحی بوده است .

سرریزهای پلکانی ، جریان شبه آرام ، جریان ریزشی،سدهای R.C.C