غلامعلی بهزادی - استادیار مرکز آموزش عالی فنی ساری

بارگذاری روسازی راه از پیچیدگی خاصی برخوردار است. زیرا یک راه علاوه بر تکرار بار وارده در طول عمرش تحت اثر مقدار و نوع مختلف بار نیز قرار می‌گیرد. محورهای مختلف سبب رفتار متفاوت در یک روسازی مشابه می‌شوند. در طراحی روسازی راه تلاشهای زیادی برای یافتن رابطه‌ای بین خرابی و صدمه وارده بر روسازی یا تنش و تغییر شکل بحرانی ایجاد شده در سیستم با مقدار بار وارده توسط محورهای با وزن و شکل مختلف انجام شده است، تا بتوان کل وسایل نقلیه را با یک محور با مشخصات و وزن معینی که به محور مبنای طرح معروف است جایگزین نمود. تبدیل یا جایگزینی، محورهای مختلف با محور مبنای طرح با استفاده از ظریب بار هم ارز انجام می‌شود. متداول‌ترین روش برای جایگزینی قاعده توان چهار است که اثر تخریبی یک محور را متناسب با توان چهارم بار می‌داند که از مطالعات آشتو بدست آمده است. هدف اصلی از این مقاله تعیین بار هم ارز و عوامل تأثیر گذار بر آن در روسازی انعطاف‌پذیر تحت اثر بار و محورهای مختلف با استفاده از آنالیز الاستو- پلاستیک می‌باشد. در این تحقیقات با استفاده از برنامه‌های Mechano-Lattice (متد الاستو-پلاستیک) و VESYS ( متد ویسکو – الاستیک ) و CIRCLY ( متد الاستیک )، تغییر شکل دائمی و شیار چند مقطع روسازی که تحت آزمایش صحرایی ALF نیز قرار گرفته محاسبه و مقادیر بدست آمده با رفتار روسازی حاصل از آزمایش ALF مقایسه و سپس ضریب بار هم ارز، برای حالتهای مختلف مورد بحث و بررسی قرار گرفت. این مطالعات نشان داده است که ضریب معادل بسیار متغیر بوده و چه برای شیار یا برای تغییر شکل دائمی بستگی زیادی به نسبت خاصیت پلاستیسیته لایه‌های مجاور روسازی دارد. تحقیقات نشان داده است که قاعده توان چهار برای شرایط و انواع مختلف خرابی‌های روسازی مناسب نیست لذا ضروری است که توان مربوطه برای مصالح مختلف و معیارهای مختلف خرابی روسازی راه جداگانه محاسبه گردد

روسازی - شیار- تغییر شکل دائم – بار هم ارز – الاستو - پلاستیک