حمید طاهری شهرآئینی - کارشناس ارشد دفتر مطالعات آب و محیط زیست دانشگاه صنعتی شریف
مسعود تجریشی - استادیار دانشکده مهندسی عمران دانشگاه صنعتی شریف
نادر جلالی - عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری
احمد ابراهیم چی - دانشیار دانشکده مهندسی عمران دانشگاه صنعتی شریف

برفهایی که در نواحی کوهستانی ریزش می کنند تا زمان شروع ذوب برف در حوزة آبریز انباشت ه می شوند و گاهی اوقات بین ریزش و زمان ذوب ممکن است ماهها بطول بیانجامد . مدلهای ذوب برف تجربی مختلفی جهت ارتباط بین مساحت پوشش برف در فصل بارش و حجم یا دبی آب در فصل ذوب برف برای حوزه های آبریز مختلف استخراج شده اند . نظر به اینکه اندازه گیری مساحت پوشش برف در این حوزه ها از مشکلات زیادی برخوردا رست و گاهی اوقات برداشت این داده ها خطرناک است، در بسیاری از مدلهای تجربی مساحت پوشش برف از طریق تصاویر ماهواره ای تخمین زده می شود . اما در مدلهای تجربی همیشه حجم آب ناشی از ذوب از طریق وسایل اندازه گیری زمینی تعیین شده اند.حوزه آبریز هیرمند از حوزه های آبریزی است که دارای رژیم برفی – بارانی است و ذوب برف انباشته شده در حوزه، هامونهای هیرمند، صابوری و پوزک و همچنین چاه نیمه ها را تغذیه میکند . در این مقاله نتایج آماری بدست آمده از ارتباط بین مساحت سطح پوشش برف در حوزه آبریز رودخانه هیرمند در اواخر فصل بارش برف و مساحت سطح آب در هامو نها در سیستان در اواسط بهار ارائه گردیده است . با اندازه گیری مساحت پوشش برف در فصل بارش برف می توان ارتفاع احتمالی سطح آب هامونها را نیز تخمین زد و در صورتی که احتمال سیلاب در منطقه برود با تخلیه آب هامون ها می توان سیلاب را کنترل نمود .همچنین در سالهای خشک، می توان پیشاپیش برنامه ریزی های لازم را بعمل آورد تا وضعیت خشکسالی کمتر دشت سیستان را تحت تأثیر قرار دهد . با کمک این مدل تجربی که از نتایج این مطالعات از حوزه آبریز هیرمند بدست آمده است می توان مدیریت بهتری در مورد وضعیت آب در دشت سیستان اعمال کرد.

تصاویر ماهوار های، مدل ذوب برف، دشت سیستان