نوذر منفرد - معاون آموزش و تحقیقات سازمان جهاد کشاورزی استان بوشهر

گزینش و بکارگیری روشهای آبیاری موضوعی بسیار مهم است که تنها با در نظر گرفتن مسائل تکنیکی قابل توجیه نمی باشد. در اینجا گزینش گر انسان متفکری استکه بسیاری از عوامل فردی، اقتصادی، اجتماعی و محیطی بر تصمیم گیری و انتخاب وی تاثیر می گذارد، بنابراین لازمه هر نوع برنامه ریزی در زمینه توسعه و ترویج روشهای آبیاری مناسب و تحت فشار، آگاهی از عوامل فوق و نحوه تاثیر آنها بر گزینش روشهای مختلف توسط افراد می باشد. این پژوهش به مطالعه توسعه سیستم های آبیاری تحت فشار در باغات (نخیلات و مرکبات) استان می پردازد که عوامل موثر بر پذیرش این سیستم ها را تحلیل می کند. روش پژوهش، پیمایش (Survey) می باشد و جامعه آماری آن باغداران استان و کارشناسان و مروجین دست اندر کار توسعه سیستم های آبیاری تحت فشار می باشند که بصورت تصادفی انتختاب و مورد مصاحبه و تکمیل پرسشنامه قرار گرفتند. یافته های پژوهش نشان می دهد که تا پایان سال 1378 تعداد 311 پروژه آبیاری تحت فشار با سطح 2975/05 هکتار اجرا شده که 262 پروژه با مساحت 2001/89 هکتار اختصاص به آبیاری قطره ای در نخیلات استان و 49 پروژه با 943/2 هکتار مربوط به انواع پروژه های آبیاری بارانی است. باغداران مورد مطالعه مهمترین عوامل موثر بر پذیرش سیستم های آبیاری تحت فشار را با استفاده از تسهیلات بانکی و مزایای مربوط، کمبود آب و. زیاد بودن نسبت زمین به آب، پایین بودن کیفیت زمین و خاک، آموزش و تبلیغات و غیره عنوان کرده اند. و عمده ترین مشکلاتی که باغداران پذیرای سیستم آبیاری تحت فشار با آن مواجه هستند شامل: کمبود نیروی کار متخصص و نبودن خدمات حمایتی، گرانی قیمت قطعات یدکی ولوازم مورد نیاز، استفاده از لوازم نامرغوب توسط شرکتهای مجری می باشد. از پیادهای مثبت پذیرش سیستم های تحت فشار می توان استفاده بهینه از آب، افزایش سطح زیر کشت باغات، سهولت مدیریت و کاهش نیروی کارگری نام برد. از پیامدهای منفی آنها، گرفتگی قطره چکانها، بکارگیری لوازم نامرغوب که باعث عدم اطممینان می شود و غیره می باشد. در پایان پیشنهادات و راهکارهایی برای ترویج و توسعه سیستم های آبیاری تحت فشار در بین باغاداران استان ارائه شده است.