عباسعلی نیک اندیش - کارشناس ارشد هیدروژئولوژی، مدیریت آبخیزداری سازمان جهاد کشاورزی استا

تغذیه مصنوعی عبارت است از افزایش دادن نفوذ آبهای سطحی به زیر سطح زمین میباشد. درصورتیکه هدف از انجام عملیات تغذیه، ذخیره آب در زیر زمین باشد، علاوه بر دسترس بودن آب کافی، داشتن اطلاعاتی از خصوصیات هیدرولیکی و هیدروژئولوژیکی زون غیر اشباع (Unsaturated Zone) در محل تغذیه الزامی می باشد. در این تحقیق سعی بر آن بوده که روشی ارائه گردد که بر اساس آن بتوان در زمانی کوتاه و با هزینه ای اندک به ارزیابی این خصوصیات پرداخت. این روش مبتنی بر استفاده از تکنیک های تجزیه و تحلیل سریهای زمانی (توابع چگالی طیفی و چگالی طیفی متقابل) بوده و میزان تاخیر زمانی بین عکس العمل سطح آب زیر زمینی با تغییرات بارش را به عنوان شاخصی بسیار موثر، در ارزیابی خصوصیات هیدرولیکی و هیدروژئولوژیکی کل ضخامت زون غیر اشباع در محل تغذیه مورد بررسی قرار می دهد. در سفره های آزاد آب زیر زمینی میزان تاخیر زمانی بین عکس العمل سطح آب زیر زمینی با تغییرات بارش عمدتا به عمق سطح آب ، جنس و بافت مواد متشکله زون غیر اشباع و رطوبت خاک در زون غیر اشباع بستگی دارد. با استفاده از این روش محل های مناسب جهت انجام عملیات تغذیه مصنوعی در دشت سروستان واقع در جنوب شرقی شهر شیراز تعیین گردید.س ریهای زمانی مورد مطالعه شامل سریهای زمانی نا=یوسته سطح آب زیر زمینی در 30 پیزومتر از پیزومترهای حفر شده در دشتسروستان که با فواصل زمانی ماهانه برداشت شده اند و بارندگی ماهانه در ایستگاه های باران سنجی سروستان و دو بنه می باشد. تاخیر زمانی بین عکس العمل سطح آب زیر زمینی با تغییرات سالیانه بارندگی در دشت سروستان از 1/40 ماه در پیزومتر p11 تا 4/16 ماه در پیزومتر P33 متغیر می باشد. در نواحی شرق کوهنجان، جنوب شوریجه وش مال سروستان با وجود زیاد بودن عمق سطح آب زیر زمینی (46/41 تا 51/55 متر) تاخیر زمانی بین عکس العمل سطح آب زیر زمینی نسبت به تغییرات بارش کمتر از سایر مناطق دشت می باشد (1/40 تا 1/67 ماه)، بنا بر این، این منطاق به لحاظ خصوصیات هیدرولیکی و هیدروژئولوژیکی زون غیر اشباع، مناسب ترین محل ها جهت انجام عملیات تغذیه مصنوعی با هدف ذخیره آب در زیر زمین، در محدوده دشت سروستان می باشند.

تغذیه مصنوعی ، دشت سروستان ، سریهای زمانی ، سطح آب زیر زمینی ، بارندگی