غلامرضا راهی - عضو هیات علمی مرکز تحقیقات منابع طبیعی و امور دام استان بوشهر

امروزه اهمیت تحقیقات و روشهای تحقیقاتی در زمینه های مختلف علوم از اجتماعی و اقتصادی گرفته تا فنی کشاورزی بر کسی پوشیده نیست و این از اهمیت در رابطه با علوم و فنونی که با حیات و زدگی بشر و علوم گیاهی سر و کار دارند مضاعف می گردد. اهمیت زمین و خاک محدود به امور تغذیه ای تنها نبوده و امروز از لحاظ مهندسی و ساخت و ساز ابنیه و جاده ها نیز دارای اهمیت میباشد. فرسایش خاک یکی از اشکال عمده و به تعبیری بسیار خطرناک تخریب خاک است که به طور کلی باعث جابجایی و هدر رفت آن از بستر اولیه خود می شود. فرسایش پذیری یعنی توانایی رسوب و خاک در تحمل نیروهای فرساینده که بخشی از آن توسط خواص ذرات ساختمانی مواد نظیر چسبندگی، آبگذری، شکل ، اندازه و وزن مخصوص و قسمتی از آن بوسیله حفاظت توسط عوامل مختلف کنترل می شود. از طرف دیگر وزن زاگرس یکی از بزرگترین واحدهای ساختمانی رسوبی ایران است که در استان بوشهر بخش زاگرس چین خورده یا فارس ساحلی قرار دارد. بر اساس تقسیمات لیتواستراتیگرافی استان بوشهر از سازندهای به سن کامبرین زیرین (560 میلیون سال پیش) تا پلدیستوسن (2 میلیون سال پیش) تشکیل شده است که اکثرا آهکی، دولومیتی، شیلی و بعضا نیز نمکی و گچی است. در ای تحقیق ارتباط بین عوامل زمین شناسی و فرسایش آبکندی در سطح استان بوشهر مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج بررسیها نشان می دهد وجود لایه های مارنی آهکی و گچی در سازندهای گروه فارس و همچنین رسوبات ریزدانه کواترنز که متشکل از ذرات ریزدانه ماسه، سیلت ، رس و نوع بافت خاک، پایداری کم خاکدانه ها رابطه مستقیمی با پیدایش و توسعه آبکند در این مناطق داشته است. در این تحقیق همچنین به منظور بررسی تاثیرات سازندهای زمین شناسی بر روی کمیت و کیفیت آبهای زر زمینی از آمار چاههای مشاهده ای و آمار منابع آب دشتها و آمار کیفیت مابع آب و نقشه های هم عمق، و نقشه های هدایت الکتریکی استفاده گردیده است. بر اساس آمار موجود سطح سفره های آب زیر زمینی در اکثر دشتهای استان در حال افت بوده و مهمترین عامل افت سطح آب، برداشت غیر مجاز و خشکسالی های اخیر بوده است. و مهمترین عامل در کیفیت آبهای زیر زمینی مناطق مختلف وضعیت سازندهای زمین شناسی و پیشروی جبهه های آب شور بوده است.

زمین شناسی ، تخریب ، کمیت ، کیفیت ، آب زیر زمینی