علی اصغر هاشمی - عضو هیات علمی مرکز تحقیقات منابع طبیعی و امور دام استان سمنان بخش تحق
محمود گودرزی - کارشناس ارشد پژوهشی مرکز تحقیقات منابع طبیعی و امور دام استان سمنان ب

با توجه به شرایط اقلیمی موجود در ایران برنامه ریزی و بهره برداری از حداقل آب موجود در حوزه های آبخیز را اجتناب ناپذیر ساخته است. این تحقیق درحوزه آبخیز جاشلوبار سمنان انجام شده است. حوزه آبخیز مذکور یک حوزه کوهستانی بوده با مساحت 2489 هکتار، یکی از سرشاخه های حوزه آبخیز رودخانه کبیر محسوب میگردد که به دریای خزر منتهی می شود. متوسط بارندگی سالیانه آن 293 میلیمتر برآورد گردیده است. سطح اراضی کشاورزی در منطقه حدود 65 هکتار (2/61 درصد از کل منطقه) را شامل می شو که تنها 30 هکتار از آن دایر می باشد. در صورت استفاده بهینه از منابع آب و خاک موجود، با توجه به شرایط و پتانسیل های منطقه، قابلیت توسعه آن تا سطح بسیار بیشتری وجود دارد. در این تحقیق میزان و حجم هرز آب سطحی منطقه مورد مطالعه به کمک روشهای تجربی برآورد گردیده و بدین وسیله حجم آب قابل بهره برداری و برنامه ریزی کل حوزه بدست آمده است. همچنین طبق مطالعات خاکشناسی و قابلیت اراضی منطقه، سطح اراضی قابل توسعه جهت امور زراعی تعیین شد. سپس با توجه به شرایط اقلیمی منطقه و بر اساس مقایسه با سایر مناطق مشابه در استان، گونه های گیاهی مناسب جهت کشت در منطقه مورد مطالعه انتخاب گردیدند. درنهایت با توجه به حجم آب سطحی قابل استفاده و نیاز آبی گیاهان منتخب، سطح قابل کشت هر گونه گیاهی محاسبه شده در آمدهای ناشی از کشت آنها برآورد گردیده سپس تاثیر آنها در بهبود وضعیت اقتصادی بهره برداران منطقه مشخص شد.

مدیریت ، هرز آب ، بهره برداران ، مرتع ، اقتصاد ، زراعت