رعنا سلیمانی - کارشناس ارشد آبیاری و زهکشی ، میاندوآب
جمال احمدآلی - عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان غربی، میان

آب یکی از مهمترین منابع مورد نیاز جامعه بشری است. با توجه به سهم عظیم مصرف آب در بخش کشاورزی و همچنین پایین بودن بازده مصرف آب، انتخاب و به کارگیری راه کارهایی در زمینه بهبود روش های ابیاری وبهینه سازی مصرف آب در گیاهان، که با صرفه جویی قابل توجهی در این بخش همراه است، ضروری می باشد. یکی از این راه کارها کم آبیاری است. به منظور مطالعه اثر تنش رطوبتی و تاثیر آن بر عملکرد ذرت، آزمایشی در یک قطعه زمین سمپاشی شده در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه صنهتی اصفهان اجرا گردید. آزمایش در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی به صورت فاکتوریل در سه سطح تنش شدید (50% نیاز آبی) ، تنش ملایم (75% نیاز ابی) و بدون تنش (100% نیاز آبی) و چهار دوره رشد گیاه شامل دوره اول(از جوانه زنی تا خوشه دهی) دوره دوم (از خوشه دهی تا شیره بستن دانه ها) دوره سوم (از شیره بستن تا برداشت) و در سراسر دوره رشد گیاه با چهار تکرار در سال 1384 اجرا شد. نیاز ابی ذرات به روش پنمن – مانتیث و تحت نرم افزار Cropwat محاسبه گردید. تنش رطوبتی با دورآبیاری ثابت و با مقدار متغیر آب مورد نیاز گیاه در دوره های مختلف رشد اعمال شد. نتایج ناشن داد که اعمال تنش رطوبتی باعث کاهش عملکرد وسایر صفات زراعی ذرت گردید، کاهش عملکرد دانه در اثر اعمال تنش ملایم رطوبتی در سراسر دوره رشد ذرات 50 درصد و در اثر تنش شدید رطوبتی 60 درصد در شرایط سمپاشی می باشد. اعمال تنش رطوبتی ملایم روی صفات زراعی با تیمارهای بدون تنش تفاوت معنیداری را نشان نداد. در شرایط سمپاشی وحذف تنش ناشی از آفات، اعمال تنش رطوبتی ملایم بخصوص در مراحل اولیه رشد گیاه ذرت تا اوایل مرحله شیره بستن دانه ها در شرایط کمبود آب قابل توصیه می باشد.

تنش رطوبتی ، ذرت ، روش پنمن - مانتیث ، کم آبیای ، نیاز ابی