سحر آهنگرزنوزی - دانشجوی کارشناسی ارشد سازه های آبی، دانشگاه ارومیه
مجید منتصری - استادیار گروه آب دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه

مطالعات طراحی سیستمهای مخازن معمولا بر اساس داده های ثبت شده جریان رودخانه می باشند و اغلب بر اساس دوره بحرانی طراحی می شوند. دوره بحرانی در طراحی مخازن عبارت است از شدیدترین دوره خشکی موجود در داده های تاریخی می باشد. در این مطالعات فرض می شود که در اینده، دوره خشکی شدیدتر از دوره بحراتی اتفاق نخواهد افتادد که درست بودن این فرضیه بعید به نظر میرسد. بهمین دلیل مدلهای استوکستیکی جریان، برای تولید سری های مصنوعی جریان رودخانه، که مشخصات آماری انها معادل با پارامترهای آماری داده های تاریخی است، استفاده میشود. چنین سری های مصنوعی می توانند خصوصیات سری های جریان رودخانه که ممکن است در آینده اتفاق بیفتد را توصیف کنند. بنابراین سری های تولید شده می توانند بعنوان اساسی برای شبیه سازی مخازن و پیش بینی برای بهره برداری واقعی در طرح ها بکار روند. پس از تحلیل سیستمهای ذخیره بمنظور تعیین حجم مفید مخزن و همچنین برای درک بهتر از عملکرد سیستم در طراحی و برنامه ریزی های مختلف، لازم است از مدلهای استوکستیکی استفاده شود. در این مقاله، در سیستم مخازن سه گانه، نازلوچای، شهرچای و بارانوز چای واقع در استان آذربایجانغربی با استفاده از مدلهای پخش و توزیع، به تعداد نمونه های ززیاد (1000 نمونه) داده های جریا ن ماهیانه بصورت تک گانه و چندگاه تولید میشود، به این صورت که ابتدا با مدل اتورگرسیو مرتبه اول AR(1) داده های سالیانه تولید و سپس این داده های سالیانه توسط مدل والنسیا – شاکی به داده های ماهیانه توزیع می شود، نتایج حاصل که بعنوان شاخص های مهم در شبیه سازی سیستم مخازن مطرح می باشند برای تحلیل مخزن مورد استفاده قرار می گیرند.

سیستمهای چند مخزنه ، مدل اتورگرسیو مرتبه اول ، مدل والنسیا - شاکی ، شاخص های عملکرد مخزن