اردوان ذوالفقاران - عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی

تابع تولید در محصولات کشاورزی وابسته به عوامل متعددی است که یکی ازمهمترین انها کیفیت آب می باشد. این آزمایش جهت استخراج و تهیه تابع تولید گندم (آب – عملکرد) در شوری های متفاوت اجرا شد تا تاثیر کیفیت آب (شوری) بر توابع تولیدبررسی شود. این آزمایش در ایستگاه تحقیقات کشاورزی بیرجند بر روی گندم (والیته بک کراس روشن 6611) در خاکی با بافت سندی لوم و در زمینی به ابعاد 32 ضربدر 32 متر انجام شد.آبیاری با استفاده از دو لوله آبیاری بارانی تک شاخه ای (لاین سورس) که بصورت عمود بر هم قرار گرفته بودند، انجام شد. بر روی هر کدام از این لوله ها، سه عدد ابپاش به فاصله 16 متر از یکدیگر قرار داشت و هر کدام از لوله ها به منابع ابی با شوری های 1/5 و 5/5 دسی زیمنس بر متر، متصل شدده بودند. در هنگام ابیاری به گندم های که در مرکز زمین کاشته شده بودند آب بصورت کامل و بدون تنش داده می شد و با توجه به وضعیت قرارگیری آبپاش ها، آب رسیده به سایر نقاطی که دورتر از مرکز زمین بودند بتدریج کاهش می یافت. از طرفی بدلیل متفاوت بودن میزان آب پخش شده در سطح زمین، متوسط شوری رسیده به هر نقطه از زمین از 1/5 تا 5/5 دسی زیمنس بر متر متغییر بود. در پایان هر نوبت آبیاری، شوری آب و مقدار آب جمع شده درون قوطی هایی که در مرکز شبکه های 2 ضربدر 2 متر، قرار داده شده بودند (256 قوطی) اندازه گیری شد. برداشت محصول جهت اندازه گیری عملکرد، از یک متر مربع اطراف قوطی ها انجامشد. نتایج این طرح ناشن داد که در چهار بازه شوری (1/5 تا 2/5، 2/5 تا 3/5، 3/5 تا 4/5، 4/5 تا 5/5 دسی زیمنس بر متر) معادله های معنی داری بین عملکرد گندم و میزان آب داده شده وجود دارد و به کمک این معادله ها می توان مقدار تولید گندم را به ازاء آب مصرفی در محدوده های مختلف شوری آب آبیاری تعیین نمود. در این طرح معادله Y=a0 AW/(a1+AW) به عنوان بهترین معادله در این چهار بازه شوری، انتخاب و ضریب مربوط به آن ارائه شد. همچنین نتایج نشان داد که ترکیب توام مقدداار وشوری آب منجر به تولید مقدار مشخصی ازگندم می شودکه با افزایش مقدار آب و کاهش شوری، میزان عملکرد نیز افزایش می یابد.

تابع تولید ، عملکرد گندم ، شوری های مختلف ، مقدار آب