محمد سعادت نیا - فارغ التحصیل کارشناسی بخش مهندسی آب - دانشگاه شیراز
حسین حمیدی فر - فارغ التحصیل کارشناسی بخش مهندسی آب - دانشگاه شیراز

یکی از مهمترین عوامل محدود کننده تولید محصولات کشاورزی در ایران، کمبود منابع آب می باشد. در این راستا رشد جمعیت و افزاش تقاضا این مشکل را نمایان تر می سازد و ارائه مدلی جهت بههبرداری بهینه از منابع آب موجود، با در نظر گرفتن شرایط اقتصادی ضروری به نظر میرسد . به عنوان مثال در رابطه با بهره برداری بهینه آب در بخش کشاورزی، با استفاده از شاخص حساسیت گیاه به کمبود آب (//i) و بر اساس روابطی همانند رابطه جنسن، دورنیوس و کاسام، می توان مقدار بهینه آب مصرفی در دوره های مختلف رشد گیاهی را معین ساخت. برای این منظور میتوان از یک مدل بهینه سازی استفاده کرد. در این مطالعه از روش بهینه سازی ژنتیک الگوریتم (GAs) به منظور تقسیم بهینه مقدار محدوداب موجود در میان دوره های مخلتف رشد گیاهی استفاده شده است. در این رابط شاخص های حساسیت تنش ابی برای گندم زمستانه Triticum eastivum Lو جو بهاره Hurdeum vulgare در یک ناحیه خشک از استان فارس (منطقه باجگاه) مورد استفاده قرار گرفت. نتایج نشان میدهد که با استفاده از روش بهینه سازی پیشنهادی و با در نظر گرفتن ضرایب حساسیت گیاهان به کم ابی، می توان استراتژی بهینه تحویل آب به گیاه را به گونه ای بدست آورد که میزان سود حاصله از تولید محصول حداکثر شود. همچنین نتایج مقادیر متفاوتی از سود را برای دو گیاه تحت مطالعه، درسطوح مختلفی از نسبت سود خالص به هزینه (B/C)حاصل نمود که اطلاعات مناسبی را درباره ارزیابی اقتصادی طرح ها در اختیار طراحان و برنامه ریزان منابع آب قرار می دهد.

کم آبیاری ، ژنتیک الگوریتم ، شاخص حساسیت ، برنامه ریزی آبیاری ، بهینه سازی