بهزاد نصری - دانشجوی کارشناسی ارشد آبیاری و زهکشی - گروه مهندسی آب - دانشگاه ارومیه
رضا دادمهر - استادیار گروه مهندسی آب - دانشگاه ارومیه

توسعه وگسترش شبکه های آبیاری و زهکشی همراه با اعمال مدیریت بهینه مصرف آب کشاورزی می تواند موحب افزایش راندمان ابیاری گردد. متاسفانه عدم مدیریت بهینه مصرف آب کشاورزی ، بسته به شرایط محلی موجب انجام آبیاری بی رویه از طریق کشاورزان می گردد. شواهد این امر را می توان در دشت های میاندواب و مهاباد، واقع در جنوب استان آذربایجان غربی جستجو نمود. در ای دشت ها انجام ابیاری بی رویه از طریق شبکه ابیاری وزهکشی موجب افزایش سطح آب زیر زمینی گردیده است. مدل سازی منابع آب زیر زمینی هر دشت و اعمال سناریوهای مدیریتی مورد نظر، یک راه سودمند و کم هزینه برای سنجش تاثیر پارامترهای موثر در نوسانات سطح آب زیر زمینی آن دشت می باشد. در مطالعه حاضر دشت مهاباد که سطح آب زیر زمینی آن در اعماق سطحی قرار گرفته است، جهت سنجش تاثیر نفوذ آب از طریق شبکه ابیاری و زهکشی مهاباد بر آب زیر زمینی دشت مهاباد مد نظر می باشد. در این راستا مدل کامپیوتری موجود منابع آب زیر زمینی دشت، برای لحاظ شبکه آبیاری و زهکشی توسعه داده شد. نتایج جدید واسنجی مدل نشان داد که مدل این توانایی را دارد که به طور مناسب، سطوح آب مشاهده ای را در سفره نظیر سازی نماید. مدل ناپایدار اعتبار سنجی شده جهت ارزیابی اثرات تغذیه سیستم آب زیر زمینی ازطریق آبیاری بر سطوح پیزومتریک در سفره، مورد استفاده قرار گرفت. نتایج نشان داد که در شرایط کشاورزی و آبیاری جاری در سطح شبکه ، تغذیه آب زیر زمینی در اثر ابیای معنی دار است و این امر باعث زه دار و شور شدن اراضی در نقاط پست شبکه شده است و در همل مشاهدات عینی نیز این امور را تایید می نماید.

آب زیر زمینی ، تغذیه ، مدل کامپیوتری ، شبکه آبیاری و زهکشی مهاباد