محسن کریمی - کارشناس هواشناسی، اداره کل هواشناسی استان اصفهان

سمت و سرعت باد سطوح فوقانی نقش بسیار مهم و تعیین کننده ای در امر تراب ری هوایی و هوانوردی داشته و می تواند بر روی سرعت و جهت حرکت هواپیماها اثر گذاشته و آنها را تغییر دهد. از آنجایی که سطح ارتفاع پروازی هواپیماهای بین المللی از جمله بوئینگ 744 در ارتفاع حدود 30 تا 35 هزار پا قرار دارد و این محدوده کانون وقوع بادهای شدید و م اکزیمم است و از طرفی شهر اصفهان مسیر عبوری جهت این گونه پروازهاست، لذا بررسی آماری درازمدت باد ماکزیمم در این منطقه می تواند کمک شایانی در راهنمایی این پروازها داشته باشد . سمت و سرعت باد در سطوح مختلف پروازی جهت تعیین سرعت زمینی هواپیما استفاده می گردد و ب دین ترتیب زمان و سوخت لازم برای مسیر پروازی مشخص می گردد . در این ب ررسی اطلاعات و داده های سطوح فوقانی که توسط رادیوسوند و ایستگاه جو بالای اصفهان طی دورة 1997 تا 2004 میلادی جمع آوری شده، با استفاده از نرم افزار گلباد 1 سمت و سرعت با د غالب سطوح فوقانی تعیین می گردد . از آنجایی که بالای سطح تروپوپاز، سرعت باد به طور محسوسی با ارتفاع کاهش می یابد 2 و وابستگی تنگاتنگی بین سطح ماکزیمم باد با تروپوپاز 3 آماری موجود به طور تفصیلی بررسی شده است . وجود دارد، لذا در این مقاله روند تغییرات ارتفاع تروپوپاز طی دورة ماکزیمم سرعت های باد کمتر از 50 متر بر ثانیه یک تمایل بسیار قوی برای ایجاد حداکثر باد در یک کیلومتری زیر سطح تروپوپاز به وجود می آورد . اما برای بادهای جت استریم با سرعت بیشتر از 50 متر بر ثانیه، دامنة ( محدوده ) باد ماکزیمم از یک کیلومتری بالای تروپوپاز تا 4 کیلومت ر یا بیشتر پایین تر از سطح تروپوپاز است . نحوة قرار گرفتن محور جت استریم در محل عبور، بین حد بالایی تروپوپاز حاره ای و حد پایین تروپوپاز قطبی است

ماکزیمم باد، تروپوپاز، جت استریم