عباس عطاپور فرد - پژوهشگران مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان تهران
رحمان شریفی - پژوهشگران مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان تهران
حسین گلبابائی - عضو هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان تهران
سیدمحمد میراب - پژوهشگران مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان تهران

حوزه آبخیز جمع آبرود با مساحتی بالغ بر 49/26070 هکتار در قسمت جنوب شرق شهرستان دماوند واقع شده است. بر اساس بررسی‌های بعمل آمده بخش وسیعی از سفره آب زیرزمینی دشت هومند ـ آبسرد با مساحتی بالغ بر 5/9469 هکتار در حوزه آبریز مزبور واقع گردیده است. بر اساس بررسی‌های بعمل آمده بر روی لاگ چاههای پیرومتری و سطح ایستابی در چاههای بهره‌برداری سفره آب زیرزمینی محدوده مورد مطالعه از نوع سفره‌های آب زیرزمینی آزاد می‌باشد. در این پژوهش جهت تعیین مکانهای مناسب پخش سیلاب از پارامترهای ضخامت بخش غیر اشباع، شیب سطحی، نفوذپذیری سطحی، ضریب قابلیت انتقال و کیفیت آبرفت استفاده گردیده است. بهمین منظور با استفاده از اطلاعات مربوط به داده‌های سطح ایستابی در چاههای پیزومتری اقدام به تهیه نقشه هم ضخامت بخش غیراشباع آبرفت شده است. در ادامه با استفاده از نتایج آزمایش استوانه‌های مضاعف اقدام به تهیه نقشه نفوذپذیری سطحی شده و پس با استفاده از نقشه توپوگرافی و پردازش آن در محیط GIS نقشه شیب سطحی تهیه گریده است. در نهایت با استفاده از نتایج آزمایش پمپاژ در تعدادی از چاههای بهره‌برداری اقدام به تهیه نقشه ضریب قابلیت انتقال شده و نقشه کیفیت آبرفت بر اساس مقادیر EC در نمونه آب چاههای انتخاب که معرف کیفیت آبرفت است تهیه شده است. سپس بر اساس استاندارهای طبقه‌بندی مربوط به پارامترهای مزبور در مطالعات آبیاری و زهکشی و پروژه‌های مشابه در محیط GIS نقشه تناسب آبرفت جهت انجام عملیات تغذیه مصنوعی برای هر یک از پارامترهای عنوان شده تهیه گردیده است. سپس دیاگرام شاخه‌ای مربوط به تناسب آبرفت بر اساس اهمیت پارامترهای مزبور در محیط نرم افزار Ales طراحی گردیده و هر یک از حالتهای محتمل تعیین و تناسب آبرفت جهت انجام پخش سیلاب توسط آنها تعیین گردیده است. در ادامه لایه‌های مزبور در محیط GIS تلفیق شده و جدول خروجی آن وارد محیط Ales گردیده و پس از تعیین تناسب هر پی گون جهت انجام عملیات تغذیه مصنوعی نتایج مجدداً وارد محیط Ilwis31 گردیده و نهایتاً نقشه تناسب آبرفت سطح سفره جهت انجام عملیات پخش سیلاب تعیین گردیده است. سپس با تلفیق نقشه کاربری اراضی با نقشه تناسب آبرفت جهت انجام عملیات پخش سیلاب مکانهای مناسب آبرفت جهت انجام عملیات پخش سیلاب که فاقد معارفی هستند تعیین گردیده است. بر اساس این بررسی 19/290 هکتار از محدوده سطح سفره جهت انجام عملیات پخش سیلاب مناسب تشخیص داده شده که فاقد معارض می‌باشد.

سیلاب، GIS، دماوند