محمد سیدی علم آباد - دانشجوی کارشناسی ارشد آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی دا
حمیدرضا مرادی - استادیار دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی دانشگاه تربیت مدرس، گروه م
حسن ملوندی - دانشجوی کارشناسی ارشد محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی دا

بکی از انواع ناپایداری دامنه ای که هرساله خسارات مالی و جانی فراوانی را بر زندگی انسانها وارد می نماید پدیده زمین لغزش است . وجود عوامل مستعدکننده ناپایداری دامنه نظیر شیب، زمین شناسی و کاربری اراضی، عامل ایجاد خسارات فراوان به منابع طبیعی از قبیل هدر رفت سریع خاک، تخریب اراضی کشاورزی و جنگلها می گردد . زمین لغزش یکی از بلایای طبیعی است که در تغییر شکل زمین نقش موثری دارد . استراتژی مطالعه زمین لغزش شامل شناخت فرآیند، تحلیل خطر و پیش بینی زمین لغزش در آینده برای کاهش پیشرفت و خسارات ناشی از آن می باشد Lan et al, 2004 .( با در نظر گرفتن واژه آبخیزداری به مفهوم مدیریت جامع و همه جانبه منابع طبیعی موجود در یک حوزه آبخیز توجه به محدودیت های طبیعی نظیر زمین لغزش نقش موثری در مدیریت حوزه آبخیزخواهد داشت . در زمینه بررسی نقش زمین لغزش در ناپایداری دامنه تحقیقات زیادی انجام شده است ( احمدی،1374 ؛ قبادی، 1381 ؛ پورقاسمی و همکاران، 1385 ؛ محمدی و همکاران، Pachauri ,1992 ؛1386 ;Anabalagon,1992; Ayalew et al, 2005; Lee, , 2004;wang and Sassa, 2005 ;Ercanoglu,2004 ;Remendo,2003 ;Sakar, 1995 .( این تحقیقات عمدتا به روش دستی بوده و لذا فاکتورهای محدودی مورد استفاده قرار گرفتند . در حالی که بررسی زمین لغزش در محیط GIS به دلیل قابلیت بررسی و اعمال فاکتورهای متعدد تاثیر گذار بر روی زمین لغزش، از دقت و کارآیی بیشتری برخوردار است . از سوی دیگر، تحقیق حاضر در یک آبخیز جنگلی شکل گرفته و لذا می تواند الگویی برای کارهای مشابه محسوب گردد . هدف از این تحقیق، اولویت بندی نقش عوامل طبیعی و غیرطبیعی بر روی پدیده زمین لغزش در حوزه آبخیز جنگلی واز می باشد . نتایج حاصله بیانگر آن است که نقش انسان و کاربری اراضی در وقوع زمین لغزش واز از اهمیت فوق العاده بالایی برخوردار است که از بین این عوامل، جاده سازی در منطقه بوسیله انسان اولویت اول را در وقوع زمین لغزش واز به خود اختصاص می دهد . قطع یکسره درختان جنگلی توسط انسان در اولویت دوم قرار دارد . در کنار این عوامل، فاکتورهای طبیعی نیز بر وقوع پدیده زمین لغزش واز موثرند که از بین این ها فاکتورهای سازند زمین شناسی، گسل، شیب، پوشش گیاهی و نهایتا اقلیم به ترتیب اولویت های اول تا پنجم را به خود اختصاص می دهند .

اولویت بندی، عوامل طبیعی و غیرطبیعی، زمین لغزش، GIS ، حوزه آبخیز واز