امیرحسین حلبیان - استادیار گروه جغرافیا، دانشگاه پیام نور تهران
محمد عروجعلیان - دانشجوی کارشناسی ارشد آب و هواشناسی (اقلیم شناسی) دانشگاه پیام نور مرکز اصفهان
زهرا روحی - کارشناس ارشد اقلیم در برنامه ریزی محیطی

هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی پهنه بندی خشکسالی در حوضه جراحی با استفاده از نمایه استاندارد بارش (SPI) می باشد. خشکسالی همواره بعنوان یکی از پدیده های اقلیمی زیانبار مطرح است و با توجه به اینکه وقوع خشکسالی در سالهای اخیر، به ویژه در مناطق مرکزی و جنوبی کشور، همراه با خسارات فراوانی به محصولات ک شاورزی، منابع طبیعی و دامداری بوده است، لازم است که توجه بیشتری به این مسئله شود و علل و عوامل مؤثر در بروز خشکسالی شناسایی شود و اقدامات لازم در جهت پیشگیری از این رخداد طبیعی صورت گیرد. حوضه جراحی به دلیل موقعیت جغرافیایی با حوادث طبیعی مختلف از جمله خسکسالی مواجه است. لذا بررسی ویژگی های خشکسالی در این حوضه ضروری می نماید. بدین منظور دوره ی آماری 25 ساله از سال 1980 تا 2005 قرار داده شده تا ایستگاه های شیراز، یاسوج، دوگنبدان، نورآباد ممسنی، بندر دیلم، بوشهر، بهبهان، آبادان و هندیجان، همه داده های لازم را داشته باشند. در این پژوهش شاخص بارش استاندارد (SPI) با درنظر گرفتن مزایایی که در تحلیل منطقه ایی و ایجاد ارتباط زمانی بین رخدادهای خشکسالی در نواحی مختلف یک پهنه دارد، انتخاب و با بکارگیری نرم افزارهای سامانه های اطلاعات جغرافیایی didger, suffer و ... خصوصیات آماری بارش سالانه با استفاده از روش میانیابی و مدل کریجینگ نقشه خشکسالی ها پهنه بندی و در نهایت تجزیه و تحلیل شده است. نتایج نشان داد در طول این دوره شدیدترین خشکسالی در 1982 اتفاق افتاده است. کمترین SPI مشاهده شده در این سال، به مقدار (1/7-) است.

خشکسالی، حوضه رودخانه جراحی، شاخص استاندارد بارش (SPI)، مقیاس زمانی، دوره ی برگشت