هستی حق پژوه
تقی عبادی
احمد خدادادی
داریوش یوسفی کبریا

در شرایط طبیعی، نفوذ نفت در خاک فرآیند بسیار پیچیده ایست که شامل عوامل فیزیکی شیمیایی و زیستی می باشد. ترکیبات نفتی مواد بسیار آب گریزی هستند و اکثر ترکیبات آن حلالیت بسیار پائینی در آب دارند. این ترکیبات ذرات خاک را احاطه کرده که در نتیجه برای میکروارگانیسمها غیر قابل دسترس می شوند. به منظور بالا بردن در دسترس پذیری زیستی آلودگی های نفتی، از عوامل فعال کننده سطحی (شوینده ها ) استفاده می شود که باعث ایجاد واجذبی و به حرکت در آوردن ترکیبات نفتی شده و در نتیجه جذب آنها توسط سلولهای میکروبی تسهیل می شود. شوینده های زیستی به آن دسته از شوینده ها که از ترکیبات طبیعی بدست می آیند اطلاق می گردد. این شوینده ها بوسیله دو مکانیسم اصلی شامل به حرکت درآوردن ذرات نفتی (تحریک ذرات) و انحلال ترکیبات نفتی در آب حذف ترکیبات نفتی از خاک را تقویت می نمایند. بررسیهای به عمل آمده نشان می دهد راندمان استخراج ترکیبات نفتی را با استفاده از شوینده مصنوعی در مقایسه با آب می توان 5/1 تا 5 برابر افزایش داد، در حالیکه که توانایی شوینده زیستی در حذف آلاینده نفت از هسته خاک 9/1 تا 3/2 برابر بیشتر از شوینده مصنوعی است.

شوینده های زیستی، زیست سالم سازی، مواد نفتی