آرزو کریمیان - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی محیط زیست- آب و فاضلاب –واحد علوم و تحقی
نعمت ا... جعفرزاده - دکتری بهداشت محیط- عضو هیئت علمی دانشگاه جندی شاپور
مهران افخمی - دکتری مهندسی محیط زیست- عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی

امروزه اکثر آبهای طبیعی در معرض آلودگی قرار گرفته یا آلوده شده اند. اطلاع از وضعیت کیفیتی آبهای سطحی و زیرزمینی با استفاده از شاخصهای کیفیت آب این امکان را فراهم می سازد تا ضمن استفاده از اطلاعات بدست آمده در مواقع لزوم بتوان راهکارهای مدیریتی را اتخاذ نمود که کمترین آسیب به این منبع مهم و حیاتی وارد گردد. استفاده از شاخصهای طیفی و تکنولوژیهای سنجش از دور برای کنترل و پایش کیفیت آب رودخانه ها و مخازن ، آبهای زیرزمینی بسیار مقرون به صرفه بوده ، خصوصا هنگامیکه نیاز به داشتن اطلاعات از چند منبع آبی در محدوده ای وسیع باشد. ویژگیهای طیفی آب تمیز و عاری از املاح و رسوبات با آب دارای ناخالصی متفاوت بوده و براساس غلظت و نوع و ترکیبات مواد مختلف بازتابشهای متفاوتی از خود بروز می نمایند. تصاویر ماهواره ای تهیه شده از وضعیت منابع در گذشته و حال بررسی گشته ، ویژگهای مهم استخراج و در بانکهای اطلاعاتی GIS جهت پردازش و استخراج نتایج ذخیره می شوند. از این روش می توان برای اندازه گیری و شناسایی شاخصهای کیفیتی چون کدورت رسوبات معلق مواد آلی و محلول ، غلظت کلروفیل a، پدیده یوتیریفیکاسیون ، دما،وضعیت سفره های آب زیرزمینی، تخمین بارش و روان آبها، کنترل وضعیت منابع یخ و برف ، مطالعات شوری ، بررسی وجود فیتوپلانگتونها و جلبکها استفاده و میزان جذب و پراکندگی نور و ارتباط بین آنها را در تصاویر دریافتی مشخص نمود.حسگرهای سنجش از دور تصاویر را با استفاده از طیفهای مختلف رنگ و یا ویژگیهای حرارتی ثبت می کنند. بانکهای اطلاعاتی تهیه شده حاصل از تصاویر ماهواره ای به همراه اندازه گیریهای میدانی ابزار مدیریتی قوی برای برنامه ریزان و طراحان بوده و براحتی می توانندراهکارهای مدیریتی و پهنه بندی کیفیتی آب را در منطقه مورد مطالعه بدست آورند.

پایش کیفیت آب ، سنجش از دور، شاخص کیفیت آب، پهنه بندی کیفیتی،ابزار مدیریتی