آنوش سادات امینی نسب - دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز
نعمت ا... جعفرزاده حقیقی فر - دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی اهواز
هادی معاضد - دانشکده مهندسی علوم آب، دانشگاه شهید چمران اهواز

درسالهای اخیر به سبب ناآگاهی و یا بی توجهی بشر، آب ، میلیونها تن ازفضولات و سموم را با خود حمل می کند وچنانچه این امر مهار نشود باعث بروز فاجعه در محیط بیولوژیکی خواهد شد. مواد سمی و عوامل بیماریزا و فضولات معلق در آب همگی نابود کننده حیات می باشند. در میان منابع آلاینده آب، صنعت سهم بیشتری را به خود اختصاص داده است؛ بطوریکه آلودگی آب به مقدار زیادی ناشی از رشد سریع تکنولوژی و بهره وری لجام گسیخته صاحبان صنایع بوده است. آمونیاک یکی از آلاینده های مهم آب به شمار می رود و نه تنها برای آبزیان سمی است بلکه به سلامت انسان نیز آسیب می رساند. از طرف دیگر مشکلات بسیاری در مورد تاسیسات تصفیه آب بوجود می آورد؛ لذا بایستی مقدار آن در آب و پساب کاهش یافته و یا در صورت امکان حذف گردد. از جمله منابع تولید کننده آلودگی آمونیاکی می توان به فاضلاب صنایع پتروشیمی، صنایع کنسرو سازی، صنایع فلزی، نیروگاههای حرارتی، و واحدهای آبزی پروری و فراوری محصولات دریایی و نیز فاضلابهای شهری اشاره نمود. یکی از روشهای حذف آمونیاک از آب روش تبادل یونی است. در این تحقیق از زئولیت منطقه سمنان به منظور کاهش آمونیاک موجود در آب استفاده گردیده است. آزمایشات در مقیاس پایلوت و در سیستم پیوسته انجام گردید. غلظتهای مختلف ورودی 40-5 میلیگرم در لیتر آمونیوم ،در زمانهای ماند مختلف مورد آزمایش قرار گرفت و غلظت یون آمونیوم باقیمانده در نمونه های خروجی پساب اندازه گیری شد. یررسی نهایی آزمایشات جذب یون آمونیوم نشان داد که شرایط بهینه جذب برای این یون زمان تماس 2 ساعت ، در غلظت ورودی 5 میلیگرم در لیتر می باشد. همچنین در مقایسه نتایج حاصل از آزمایشات با مدلهای همدمای جذب مشخص گردید که داده ها با مدل فروندلیچ تطابق بیشتری نشان می دهند. بر طبق نتایج بدست آمده می توان گفت که زئولیت بدلیل توانایی جذب بالا و نیز صرفه اقتصادی می تواند بجای جاذبهای ارزانقیمت به منظور تصفیه پسابهای حاوی آمونیاک مورد استفاده قرار گیرد.

تبادل یونی، زئولیت ، آمونیاک